“Η παρουσία σχολικού ψυχολόγου συμβάλλει στη βελτίωση της ψυχικής αντοχής των μαθητών, στην έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων μέσα στα σχολεία και στην καλύτερη απόδοση όλων”.
2ο Διεθνές Συμπόσιο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
Το διήμερο συμπόσιο με θέμα ‘Ψυχοπαιδαγωγικές παρεμβάσεις σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά σχολεία’, που έγινε στο Ρέθυμνο στις αρχές καλοκαιριού, προσέγγισε ένα θέμα υπαρκτό που δεν το αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα. Μαθητές που δεν απολαμβάνουν τη χαρά της μάθησης, απομονώνονται, εκδηλώνουν ψυχοσωματικά συμπτώματα, αναπτύσσουν προκλητικές συμπεριφορές και κάποιοι εγκαταλείπουν το σχολείο τους.
Η προσέλευση νηπιαγωγών και δασκάλων στο συμπόσιο ήταν μαζική κι αυτό δείχνει την ανάγκη για ενημέρωση σε θέματα ψυχικής υγείας.
Η ψυχική υγεία των Ευρωπαίων μαθητών
Η πρόεδρος του δικτύου Ευρωπαίων σχολικών ψυχολόγων Marianne Kant-Schaps τόνισε ότι σε μια τάξη 25 – 30 ατόμων 3 – 6 παιδιά έχουν ανάγκη από ψυχολογική υποστήριξη. Η πλειοψηφία τους είναι κορίτσια μιας και τα αγόρια παρουσιάζουν λιγότερα ψυχοσωματικά προβλήματα. Τόνισε ότι τα σημερινά σχολεία προετοιμάζουν μαθητές για επαγγέλματα που δεν υπάρχουν σήμερα. Σημείωσε ότι ο σημερινός μαθητής πρέπει να είναι προετοιμασμένος να αλλάξει 14 επαγγέλματα μέχρι την ηλικία των 38 ετών. Έθεσε το ερώτημα ποιος θα προετοιμάσει τη νέα γενιά να αντιμετωπίσει την εξαιρετική ταχύτητα με την οποία διαχέονται οι πληροφορίες, την απαξίωση της γνώσης και τη γνωστική τους υπερφόρτωση.
Σε ερώτηση, αν η έλλειψη εκπαίδευσης των μαθητών μας σε στρατηγικές “Μαθαίνω πώς να μαθαίνω” επιδεινώνει τα ψυχολογικά τους προβλήματα, απάντησε ότι αυτή η έλλειψη είναι ένας ισχυρός παράγοντας δημιουργίας προβλημάτων.
Παιδιά με προκλητικές συμπεριφορές
H Χαρίκλεια Πετράκος καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Concordia του Καναδά, μας κάλεσε να βλέπουμε τα προβλήματα των παιδιών με τα μάτια τους κι όχι με τη ματιά των ενηλίκων. Να είμαστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίζουμε διαφορετικές συμπεριφορές σε διαφορετικά πλαίσια. Τόνισε ότι τα παιδιά με προκλητικές συμπεριφορές ή διαφορετικές ικανότητες (όπως τα αυτιστικά) εντάσσονται στις κανονικές τάξεις στα σχολεία του Καναδά, ενώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο στις Η.Π.Α. Οι σχολικοί ψυχολόγοι είναι ενταγμένοι στο εκπαιδευτικό σύστημα του Καναδά κι είναι αυτοί που προτείνουν έξτρα χρηματοδότηση στα σχολεία ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών που έχουν ανάγκη από ψυχολογική στήριξη.
Ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο
Ο Γιώργος Τσιάκαλος, καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, προσδιόρισε τους όρους του Δημοκρατικού και Ανθρώπινου σχολείου. Ο μεν πρώτος αναφέρεται στο σχολείο που δεν αποκλείει κανένα μαθητή κι ο δεύτερος στο σχολείο που σέβεται τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των μαθητών του. Με μια πρόταση ένα ανοικτό σχολείο στο οποίο συμμετέχουν όλοι χωρίς να υπόκεινται σε προσωπικές θυσίες, αφού γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα τους.
Στη συζήτηση που ακολούθησε σημείωσα ότι το αρχαίο μας γνωμικό “Παν, πάντες παντός” κάνει πρόβλεψη για ένα Δημοκρατικό σχολείο και ότι αν φροντίζουμε να τηρείται η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού της Unicef το σχολείο μας θα είναι Ανθρώπινο.
Η ανάπτυξη τη ψυχικής αντοχής των παιδιών
Ο Cefai Carmel καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μάλτας, ανάπτυξε τους τρεις παράγοντες που ενδυναμώνουν την ψυχική αντοχή των παιδιών.
Ο πρώτος είναι η ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων του παιδιού όπως οι γνωστικές δεξιότητες, η θετική προδιάθεση στη μάθηση, η αίσθηση του χιούμορ, η προσαρμοστικότητα και η συναισθηματική ρύθμιση.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι η υποστήριξη από την οικογένεια, η παροχή φροντίδας και ποιοτικού χρόνου, η απουσία διαφωνιών, το θετικό κλίμα…
Ο τρίτος είναι το κοινωνικό υποστηρικτικό περιβάλλον που αποτελείται από τους συγγενείς, τους φίλους, την Εκκλησία, τις οργανώσεις που συμμετέχει, την ασφάλεια στην γειτονιά τους, τη συλλογική αποτελεσματικότητα κ.α.
Τόνισε ότι ο ρόλος ενός σχολείου που έχει ένα οργανωμένο και καλά δομημένο πλαίσιο λειτουργίας με ενήμερους εκπαιδευτικούς είναι σημαντικός στην προαγωγή της ψυχικής αντοχής των μαθητών.
Στη συζήτηση που ακολούθησε σημείωσα ότι το έργο των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα είναι δύσκολο αφού δεν υποστηρίζονται από Σχολικούς ή Γνωστικούς Ψυχολόγους που θα ανιχνεύσουν τις ιδιαιτερότητες, τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις των μαθητών τους.
(Από άρθρο του Κυριάκου Βασιλομανωλάκη, πτυχιούχου ψυχολογίας – ανάπτυξης του παιδιού – master εκπαίδευσης στη μάθηση και συγγραφέα, www.polygnosi.gr)
(Πηγή: «Χανιώτικα νέα»)
