paidevo.gr | teachers

Γράφει ο Φώτης Ρήνας

Δυτικότροπο ή “ευρωπαϊκό” τραγούδι, παιδί ή ανίψι της καντάδας και της λαοφιλούς επιθεώρησης, ξαδέρφι της οπερέτας, το ελαφρό ή ελαφρύ τραγούδι τελικά δεν ήταν πάντα τόοοσο ελαφρύ… θα μου πείτε, τι εννοούμε με το όρο ελαφρό και ποιός είχε την έμπνευση να το βαφτίσει έτσι; “οι ελαφροί ας τα λέγουν ελαφρά”, θα έλεγε ο Καβάφης …

Ίσως τα πράγματα να είναι λιγότερο μπερδεμένα, αν προσεγγίσουμε το ελαφρό τραγούδι σαν την άλλη όψη του έργου τέχνης, π.χ. του κλασικού, ενώ παράλληλα, εκ του όρου και μόνον «ελαφρό», διαφοροποιείται αυτό το είδος από άλλα, όπως από το παραδοσιακό τραγούδι. Ασφαλώς δεν παραβλέπουμε ότι όπως το κλασικό δεν αρνήθηκε σε εκατοντάδες περιπτώσεις την επιρροή από τις παραδοσιακές μουσικές, έτσι και το ελαφρό δανείστηκε και υιοθέτησε στοιχεία για να δομήσει την εκφραστική του στόχευση. Με το ελαφρό τραγούδι ασχολήθηκαν δημιουργοί με μουσική παιδεία, μεγάλη ευαισθησία, επηρεασμένοι από ευρωπαϊκές αισθητικές σχολές, κυρίως από τη γαλλική και την ιταλική, (προσαρμόζεται συνήθως σε ρυθμούς όπως το βαλς ή το ταγκό), αλλά και τυχάρπαστοι.

Το ελαφρό τραγούδι είναι το ελληνικό τραγούδι μιας ελληνότροπης ετεροχρονισμένης παραλλαγής, (μάλλον χρήσιμης), της αυθεντικής μπελ-επόκ. Κυριάρχησε στην αστική διασκέδαση και την ψυχαγωγία, από την εποχή του Μεσοπολέμου μέχρι τη δεκαετία του 1960.

Την εποχή εκείνη μεσουράνησαν συνθέτες όπως ο Κλέων Τριανταφύλλου, ο κοσμαγάπητος Αττίκ. Πρωτοπόρος για την εποχή του με ώριμη και μεστή μουσική γλώσσα, σπούδασε μουσική στο Παρίσι από όπου προέρχονται και οι μουσικές και συνθετικές του επιρροές. Τα ποιητικά κείμενα των τραγουδιών του γράφονται πάντοτε από τον ίδιο και είναι τόσο ξεχωριστά ώστε να μας δίνει το δικαίωμα να μιλήσουμε για έναν ολοκληρωμένο ποιητή και συνθέτη, ο οποίος ψυχαγωγεί με υψηλού κάλλους μουσική, στην περίφημη «Μάντρα» του. Ο χώρος αυτός αν και ο τίτλος παραπέμπει, απλά ιδωμένος, σε περιφραγμένο οικόπεδο, ήταν καλλιτεχνική ομάδα τραγουδιστών, παρουσιαστών, μίμων, του οποίου την καλλιτεχνική διεύθυνση, είχε η ψυχή του: ο Αττίκ. Την πρωτοβουλία της ίδρυσης της «Μάνδρας» είχε ο Αττίκ το 1931. Η δουλειά του  πρωτοπαρουσιάσθηκε σε υπαίθριο θέατρο, επί της οδού Μεθώνης. Από τότε και για οκτώ χρόνια η Μάνδρα του Αττίκ κάθε καλοκαίρι ψυχαγωγούσε το κοινό στην Αθήνα (θέατρο Δελφοί της οδού Αχαρνών) και το χειμώνα περιόδευε στις επαρχίες, μέχρι που εγκαταστάθηκε μόνιμα στην αθηναϊκή ταβέρνα Μονμάρτη, στη διασταύρωση Αχαρνών και Ηπείρου. Εκεί εμφανιζόταν ο Αττίκ και αποθεωνόταν σαν στιχουργός, πιανίστας και συνθέτης, μέχρι την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου.

Χαρακτηριστικές επιτυχίες του: Ζητάτε να σας πω, Παπαρούνα, Τρεχαντήρι, Την ώρα που περνούσε το οργανάκι, Άδικα πήγαν τα νιάτα μου, Είδα μάτια, Αν βγουν αλήθεια.  Η «Μάνδρα του Αττίκ» διαλύθηκε μετά τον θάνατο του ιδρυτή της, το 1944. Πολλοί προσπάθησαν να ιδρύσουν παρόμοιες ομάδες ακολούθως, αλλά χωρίς επιτυχία.

Ο Μιχάλης Σουγιούλ έχει συνδέσει ιδιαίτερα το όνομά του με τον β’ παγκόσμιο πόλεμο. Έπαιζε για τους στρατευμένους σε φυλάκια και συγκεντρώσεις του στρατού. Πολλά τραγούδια εμπνευσμένα από αυτή την περίοδο είναι δικά του. Το παιδιά της Ελλάδος παιδιά σε στίχους Μ. Τραϊφόρου είναι βασισμένο στη μελωδία του τραγουδιού «Ζεχρά» σε μουσική του Μιχάλη Σουγιούλ. Έγραψε και δύο πρωτότυπα τραγούδια με αφορμή τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο που σημείωσαν διαχρονική επιτυχία: «Δύο αγάπες» και «Μας χωρίζει ο πόλεμος».

‘’Ούτε ένα δάκρυ από τα μάτια ας μην κυλήσει στου χωρισμού μας το πικρό τώρα φιλί. Πρέπει ο καθείς μας τώρα πια να πολεμήσει αφού η γλυκιά μας η πατρίδα το καλεί. Μας χωρίζει ο πόλεμος μα θεριεύει η ελπίδα πως για τη γλυκιά πατρίδα φεύγω τώρα εκδικητής…’’

Μετά την Κατοχή ο Σουγιούλ κατορθώνει ώστε όλα σχεδόν τα τραγούδια του να γίνουν αγαπητά από τους Έλληνες. Στα χρόνια της δεκαετίας του 1950 εκλήθη να γράψει τραγούδια και για τον ανερχόμενο κινηματογράφο. Θα θυμηθούμε αυθόρμητα τα  τραγούδια Aρχισαν τα όργανα από την ταινία «Σάντα Τσικίτα», ‘Aλα  από την ταινία «Ένα βότσαλο στη λίμνη», Ο μήνας έχει εννιά  (ή Μια ζωή την έχουμε) από την ταινία «Το σωφεράκι». Παράλληλα, ξεκινά και η ενασχόληση του με τα λεγόμενα αρχοντορεμπέτικα, δηλαδή τραγούδια που θύμιζαν τα λαϊκά της εποχής αλλά διατηρούσαν αρχές  της «ελαφράς» μουσικής. Οι ρυθμοί καθώς και το ηχόχρωμα των φωνών προέρχονταν από τα ρεμπέτικα, ο συνδυασμός των οργάνων που χρησιμοποιούνταν και η λογική της ενορχήστρωσης  παρέπεμπε στο ελαφρό τραγούδι.

Ρομαντικοί, ευαίσθητοι, ευφάνταστοι, εξαιρετικοί ενορχηστρωτές, σεμνές προσωπικότητες, στάθηκαν οι συνθέτες: Κώστας Γιαννίδης (που ασχολήθηκε και με την «λόγια» μουσική χρησιμοποιώντας το πραγματικό του όνομα: Γιάννης Κωνσταντινίδης), ο Μίμης Κατριβάνος, ο Σώσος Ιωαννίδης, ο Γιάννης Βέλλας, ο Γιάννης Σπάρτακος, ο Ζοζέφ Κορίνθιος, ο Νίκος Χατζηαποστόλου, ο Γιώργος Μουζάκης, ο Τάκης Μωράκης, ο Χρήστος Χαιρόπουλος, ο Ιωσήφ Ριτσιάρδης, ο Λυκούργος Μαρκέας, ο Ζακ Ιακωβίδης, ο Κώστας Καπνίσης κ.ά.

Τα ποιήματα του Ρίτσου που μελοποίησε ο Σπήλιος Μεντής, είναι ίσως ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει στιχουργικά το αποκαλούμενο “ελαφρό” τραγούδι. Κάποια νεανικά ποιήματα του Ρίτσου, από ανέκδοτες ποιητικές του συλλογές, που σύμφωνα με τους μελετητές του έργου του γράφτηκαν στις αρχές τις δεκαετίας του 30. Τα ποιήματα αυτά μελοποιήθηκαν κατά την δεκαετία του ’60 από τον συνθέτη και προσωπικό φίλο του ποιητή, Σπήλιο Μεντή. Τα περισσότερα από αυτά κυκλοφόρησαν σε δίσκους 45 στροφών με την φωνή της Γιοβάννας. Μερικά από αυτά πήραν μέρος στον διαγωνισμό τραγουδιού της Θεσσαλονίκης το 1964 και 1965. Στίχοι γεμάτοι δροσιά και φρεσκάδα που γεννάνε στο μυαλό ολοζώντανες εικόνες. Ο νεανικός Ρίτσος των “ελαφρών” αυτών τραγουδιών είναι ήδη ώριμος ποιητικά, σε μέτρο, ομοιοκαταληξία και περιεχόμενο.Με υλικά απλά και καθημερινά (ο παγωτατζής, η νεραντζιά, το φεγγάρι, το εξοχικό κεντράκι) μας δίνει μικρά αριστουργήματα, την εποχή που κάποιοι άλλοι με τα ίδια ακριβώς υλικά πλημμύριζαν με σαχλοτράγουδα την πλάση. Το 1965 κυκλοφορούν σε δίσκους δύο ακόμα τραγούδια των Ρίτσου-Μεντή, με ερμηνεύτρια την Σούλα Μπιρμπίλη. Το αρτιότερο εκ των δύο έχει τίτλο: Κίτρινο Φθινόπωρο. Όλη η μελαγχολία του Φθινοπώρου σε κίτρινο χρώμα,  και μια ελπίδα, που γεννιέται από τις πράσινες, ακόμα, ρίζες.

Στίχους επίσης έγραφαν ενδιαφέροντες, περισσότερο ή λιγότερο, άνθρωποι του χώρου της μαζικής κουλτούρας, όπως οι: Γιώργος Οικονομίδης, Αιμίλιος Σαββίδης, Μίμης Τραϊφόρος, Αλέκος Σακελλάριος, Μίνως Μάτσας, Πωλ Μενεστρέλ και πολλοί άλλοι.

Οι δίσκοι των 78 στροφών και το ραδιόφωνο συστήνουν στους έλληνες μερικές υπέροχες φωνές όπως: Σοφία Βέμπο, Δανάη (Στρατηγοπούλου), Πέτρο Επιτροπάκη, Νίκο Γούναρη, Νινή Ζαχά, Τώνη Μαρούδα, Μάγια Μελάγια, Σώτο Παναγόπουλο, Φώτη Πολυμέρη, Κάκια Μένδρη, Ζωή Κουρούκλη, Ορέστη Μακρή, Ρένα Βλαχοπούλου. Να μη παραλείψουμε να αναφέρουμε τα ντουέτα: Κορώνη-Φίλανδρου, Μουζά-Λιγνού   κ.ά. καθώς και τα τρίο: Τρίο-Κιτάρα, Τρίο-Μπριλάντε κ.ά. Όλοι αυτοί φτιάχνουν μια νέα, πρωτοφανή για τον περισσότερο κόσμο των επαρχιών, επίπλαστη ίσως, αλλά χρήσιμη από αισθητικής πλευράς κουλτούρα. Μια νέα δράση, φιλική στην ελαφρά μουσική είναι αυτή των μουσικών παραγωγών, που έχουν ευθύνη όχι να εμπνεύσουν αλλά να εγγυηθούν την επιτυχία των δισκογραφικών εταιριών. Ο δημιουργός είναι πλέον και αυτός «κάτι άλλο». Γράφονται λοιπόν εκατοντάδες τραγούδια και οι λογικές τους μοιάζουν στο στόχο του… “να πιάσουν την καλή”.

Αυτή η μοντέρνα μαζική μουσική κουλτούρα συνέπλευσε πολύ γρήγορα με την δυναμική πρακτική στην ελληνική αγορά των αρχών της προσφοράς και της ζήτησης, που είχε σαν αποτέλεσμα την εμπορευματοποίηση, το κέρδος και την μετατόπιση του «μουσικού στόχου» στον ανταγωνισμό της οικονομικής επιτυχίας.

Η Κούλα Νικολαΐδου δισκογράφησε (για την εταιρία Odeon) πιθανότατα τα περισσότερα πολεμικά τραγούδια. Σχεδόν για… μόδα θα μπορούσαμε να μιλήσουμε. Οι εταιρίες βρήκαν τρόπο να δουλεύουν παράγοντας δίσκους και να κερδίζουν από την ανάγκη του λαού να σταθεί ορθός μέσα από τη συντροφιά του τραγουδιού. Η Δανάη Στρατηγοπούλου, θαρραλέα και σαφής, όπως πάντα, χαρακτήρισε πατριδοκαπηλική την τάση αυτή των εταιριών, αλλά τραγούδησε ένα (ίσως δικαιολογημένα χαρακτηρισμένο ως το πλέον άρτιο) τραγούδι με πατριωτικό και πολεμικό υπόβαθρο στον στίχο: “Άντε στο καλό κι η Παναγιά μαζί σου Άντε στο καλό κι η σκέψη μου δική σου. Σ’ αποχαιρετώ χωρίς καημό και πόνο κι ένα σου ζητώ να με θυμάσαι μόνο. Άντε στο καλό και μια αγκαλιά ανοιχτή θα σε περιμένει να σε σφίξει νικητή”.

Η Γιοβάννα (Ιωάννα Φάσσου Καλπαξή) αποτελεί φωνή – ορόσημο της ελαφράς μουσικής. Γεννήθηκε στην Αμαλιάδα. Στα οχτώ της χρόνια άρχισε να μελετά πιάνο και να τραγουδά σαν μέλος παιδικής χορωδίας. Στα δεκατέσσερα άρχισε με πολλή προσοχή, (λόγω του νεαρού της ηλικίας της), μαθήματα όπερας, στο Ωδείο Αθηνών. Με το ψευδώνυμο Γιοβάννα, άρχισε να τραγουδά σε εκπομπές στο ελληνικό ραδιόφωνο συμπράττοντας με την ελαφρά ορχήστρα του ραδιοσταθμού, εν αγνοία μάλιστα του ωδείου, επειδή της είχε χορηγηθεί υποτροφία και κάτι τέτοιο ήτανε απαγορευμένο.

Σαν κλασική τραγουδίστρια και κατά τη διάρκεια των σπουδών της, έκανε πολλές εμφανίσεις σε κοντσέρτα μαθητικά. Πριν ακόμα πάρει το δίπλωμά της, εμφανίστηκε σαν πρωταγωνίστρια, στην οπερέτα «Κορυδαλλός » του Λέχαρ. Ένα χρόνο αργότερα κέρδισε την κρατική υποτροφία για ανώτερες σπουδές στη Ρώμη. Εκείνη την εποχή όμως, για άλλους έξω-μουσικούς λόγους, μπήκε επαγγελματικά στο ελαφρό τραγούδι.

Έλαβε μέρος σε όλα σχεδόν τα ελληνικά και ευρωπαϊκά φεστιβάλ του είδους, μέχρι το 1969. Στο δεύτερο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κέρδισε το δεύτερο βραβείο με το τραγούδι του Σπήλιου Μεντή: Καλοκαιράκι. Λίγο-λίγο, απέχοντας από το ενεργό επάγγελμα, οι εμφανίσεις της λιγόστεψαν. Τότε άρχισε να γράφει μυθιστορήματα και ποίηση. Μαθήτρια του μεγάλου ποιητή Γιάννη Ρίτσου, εξέδωσε τρεις ποιητικές συλλογές: «Να προλάβω» (1976), » Θα σου μιλήσω» (1980) και «Ψηλαφίζοντας» (1982).

Το 1986 γράφει το μυθιστόρημα » Άντε γεια «, που έγινε μάλιστα best seller. Το στέλνει να διαγωνιστεί στον διαγωνισμό των εκδόσεων Bell και παίρνει το πρώτο βραβείο.

Η ελαφρά μουσική (από την εποχή του Μεσοπολέμου μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960), αποτελούσε ελκυστική μουσική, είχε πολλούς φανατικούς φίλους και λιγότερους εχθρούς.

Νέα ώθηση στο ελαφρό θα δώσουν οι Γιάννης Βογιατζής και Τζένη Βάνου, δυο πραγματικά χαρισματικοί ερμηνευτές, που θα στρέψουν πάνω τους τα φώτα της επικαιρότητας, παρατείνοντας την ζήση μιας σχολής της οποίας η βαρύτητα, η προσφορά και η εργογραφία των συντελεστών της μάλλον δεν έχει αξιολογηθεί με ορθά και αντικειμενικά κριτήρια.

(πηγές: ttp://www.tar.gr/content/content.php?id=3013,  http://www.derti.gr/pdf/history.pdf,  

http://www.musicportal.gr/operetta_music?lang=el,  http://afmarx.wordpress.com/2009/04/30/ritsos–menths–songs/, http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=1840#ixzz2mwD28cPq)

Γιατί τα εκπαιδευτικά συστήματα που κύριος οργανωτής τους είναι το κράτος και οι εκάστοτε κυβερνήσεις, είναι έτσι στημένα ώστε να μην διδάσκουν τη θεμελιώδη ανάγκη «το πως να είμαστε ευτυχισμένοι». Το ερώτημα αυτό γεννιέται από το 13χρονο κοριτσάκι θαύμα, την Logan Laplante που διαγνώσθηκε με μαθησιακά προβλήματα αλλά τελικά αποδείχθηκε… διάνοια.

Σήμερα ετοιμάζεται να τελειώσει το κολλέγιο στα 13 της ενώ στο παρελθόν οι γονείς της πήραν από το σχολείο καθώς είχε την ταμπέλα του προβληματικού. Έτσι εκπαιδεύθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα στο σπίτι.

Στην ομιλία αυτή εξηγεί γιατί όταν τον ρωτάνε τι θέλει να γίνει όταν μεγαλώσει, απαντάει «θέλω να γίνω ευτυχισμένος και υγιής».

Δείτε το καταπληκτικό βίντεο:

(πηγή: alfavita.gr)

Τα τελευταία χρόνια και μετά την έλευση πολλών «έξυπνων» φορητών συσκευών στην ζωή μας, οι ψυχολόγοι παρατηρούν συμπτώματα εξάρτησης και στέρησης σε άτομα τα οποία κάνουν χρήση έξυπνων κινητών και tablets.

Έτσι όταν οι συσκευές αυτές μπαίνουν στα σπίτια μας, είναι φυσικό να πέφτουν και στα χέρια μικρών παιδιών, τα οποία κάνουν αλόγιστη χρήση. Όπως αναφέρει το livescience.com, χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα τετράχρονου κοριτσιού στην Μεγάλη Βρετανία που αναγκάστηκε να επισκεφθεί ψυχολόγο, εξαιτίας της εξάρτησης που είχε αναπτύξει με το tablet του.

Η επιστημονική κοινότητα σκέφτεται να εντάξει τέτοιου είδους ψυχικές διαταραχές στα εγχειρίδιά της καθώς οι επιπτώσεις στην υγεία είναι πλέον ορατές.

Με ποιο τρόπο, όμως, κάποιος γονιός μπορεί να καταλάβει ότι το παιδί του είναι εξαρτημένο από τέτοιες συσκευές; Παρακάτω ακολουθεί μια σύντομη λίστα:

• Η στέρηση από κινητά τηλέφωνα και tablets, όπως δείχνουν πρόσφατες έρευνες τείνει να εμφανίζεται σε ανθρώπους και τα συμπτώματα είναι παρόμοια της στέρησης από αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες. Έτσι σύμφωνα με έρευνες, άτομα τα οποία στα πλαίσιά αυτών των ερευνών στερήθηκαν το τηλέφωνό τους ή άλλες παρόμοιες συσκευές εμφάνισαν άγχος και κατάθλιψη. Μάλιστα ένας από τους συμμετέχοντες είχε φαγούρα, όπως ακριβώς ένας χρήστης ηρωίνης.
• Όπως και στην περίπτωση των ναρκωτικών ουσιών, έτσι και εδώ ένας χρήστης χρειάζεται όλο και περισσότερο από το «ναρκωτικό» του. Στην περίπτωσή μας μπορεί να παιδί, ενώ αρχικά ικανοποιείται με 10 λεπτά ενασχόλησης με ένα tablet, μετά από λόγο καιρό θα θέλει να το χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο και αυτό είναι ένα σημάδι εξάρτησης
• Ακόμη όταν ένα παιδί έχει χάσει εντελώς το ενδιαφέρον του για άλλες δραστηριότητες, όπως ο αθλητισμός ή το παιχνίδι με τα αδέρφια του και το μόνο που σκέφτεται είναι πότε θα πάρει στα χέρια του το tablet, τότε αυτό ίσως είναι ένα σημάδι εξάρτησης. Φυσικά το παραπάνω πρέπει να συμβαίνει σε υπέρμετρο βαθμό έτσι ώστε να χαρακτηριστεί ως σύμπτωμα. Το να προτιμά ένα παιδί να παίξει ένα παιχνίδι στο tablet του περισσότερο από το να επιδοθεί σε κάποια άλλη δραστηριότητα δεν είναι μεμπτό.
• Συνήθως ένα εξαρτημένο άτομο είναι ανίκανο να ελέγξει τον εαυτό του. Αν και ένα τετράχρονο δεν φημίζεται για την αυτοσυγκράτηση του, όταν η προσπάθεια ενός γονιού να πάρει από το παιδί του κάποια συσκευή οδηγεί συνεχώς σε καυγάδες, τότε ο γονιός θα πρέπει να αρχίσει να σκέφτεται πως πρέπει να θέσει όρια στο παιδί του.
• Ένα άλλο φαινόμενο που θα έπρεπε να βάλει τους γονείς σε υποψίες είναι η συνήθεια του παιδιού να παίρνει το tablet ή το κινητό και να κρύβεται από τους υπόλοιπους ώστε να παίξει με αυτό. Συνήθως αυτό συμβαίνει έτσι ώστε το παιδί να κερδίσει περισσότερο χρόνο με αυτό ή να εξαπατήσει τους γονείς του και να τους κάνει να πιστέψει πως δεν το χρησιμοποιεί.
• Άλλη μία συνηθισμένη πρακτική, η οποία είναι ένα εν δυνάμει σημάδι εξάρτησης είναι η τάση του παιδιού να καταφεύγει στην χρήση των φορητών συσκευών ώστε να αποφύγει αρνητικά συναισθήματα ή καταστάσεις. Για παράδειγμα αν ένα παιδί ζητάει συνεχώς το tablet του μετά από ένα καυγά με αδέρφια ή γονείς, τότε ίσως το κάνει για να κατευνάσει τα αρνητικά του συναισθήματα.
• Τέλος όταν υπάρχει μία τέτοιου είδους εξάρτηση, τότε είναι συχνό φαινόμενο ένα μικρό παιδί να βάζει σε δεύτερη μοίρα τις σχέσεις του με συνομηλίκους ή αδέρφια, όπως επίσης και το διάβασμά του για το σχολειό και άλλες δραστηριότητες. Η κεντρική ιδέα είναι το ότι τα παιδιά αρχίζουν σιγά σιγά να χάνουν την επαφή τους με το πραγματικό περιβάλλον και αφοσιώνονται στο παιχνίδι με τις φορητές συσκευές τους.

Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως ο υπερβάλλων ζήλος για μια καινούρια δραστηριότητα είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό. Τα περισσότερο από τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να αποφευχθούν, αρκεί οι γονείς από νωρίς να θέσουν όριο στα παιδιά και να τους δώσουν να καταλάβουν πως υπάρχουν επιπτώσεις από την υπερβολική χρήση. Το γεγονός ότι ένα παιδί δεν μπορεί να αποχωριστεί το tablet ή το κινητό του δεν σημαίνει απαραίτητα πως είναι εθισμένο σε αυτό. Ίσως απλά οι γονείς να μην μπορούν να θέσουν τα όριά τους.

(πηγή: iefimerida.gr)

«Προς τους φίλους Διευθυντές και όλους τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς

Παραίτηση από τη θέση του Διευθυντή του Γυμνασίου Αμμοχωρίου

Πάντα πίστευα σε μια διευθυντική θητεία με δημοκρατικότητα, που θα δίνει λόγο στα οράματα και τις πρωτοβουλίες των συναδέλφων, στις ιδιαιτερότητες και τις κλίσεις των μαθητών. Πάντα πίστευα στον Διευθυντή που θα ξεπερνά τις τυπικότητες στοχεύοντας πέρα από παγερές γραφειοκρατίες, στη δημιουργία ενεργών πολιτών. Πάντα πίστευα ότι διοίκηση σημαίνει διορατικότητα, πρωτοπορία, συμμετοχή, συναδελφικότητα. Όταν ανέλαβα τη θέση του Διευθυντή του Γυμνασίου Αμμοχωρίου ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι θα κατέληγα να γίνω ελεγκτής παρουσίας, συντάκτης προγραμμάτων με επιφύλαξη, τιμητής των συναδέλφων, αποδέκτης υποβιβασμών. Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα μου ζητηθεί να συμπεριφέρομαι σαν ένας στυγνός γραφειοκράτης με προσκόλληση στην απόλυτη τυπικότητα, αδιάφορος για την δημιουργία κλίματος εκπαιδευτικής προσφοράς και καινοτομίας.

Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα μου ζητηθεί να βάλω απέναντί μου τον σύλλογο, τον συνάδελφο, τον ίδιο μου τον «εαυτό», για να τον κατατάξω, ώστε να τον καταστήσω εύκολη λεία όσων επιδιώκουν να έχουν διαθέσιμους «αριθμούς», διαθέσιμα «νούμερα» για καρατόμηση. Ποτέ δεν φαντάστηκα ότι θα επιβάλουν εξωτερικούς κριτές των αποφάσεων Διευθυντή και συλλόγου οι οποίοι θα αρνούνται να αποδεχθούν τις προτάσεις του. Ποτέ δεν θεώρησα ότι η επιλογή μου σε κάποια θέση, ως Διευθυντής, Σχολικός Σύμβουλος ή Διευθυντής Διεύθυνσης θα με διαφοροποιήσει από τους συναδέλφους μου.

Φτάνει πια συνάδελφοι Διευθυντές, εμείς έχουμε τώρα τον λόγο, δεν μπορούμε να γίνουμε οι τιμητές του «εαυτού» μας, οι κριτές των συναδέλφων μας, οι εμπρηστές των συλλόγων. Γιατί όσο κι αν το πιστεύουμε, δεν θα γλυτώσουμε, θα μας πετάξουν και εμάς, αφού πρώτα μας χρησιμοποιήσουν και μας αποξενώσουν από τους δίπλα μας. Τώρα είναι η δική μας ευθύνη. Ας γίνουμε ένα με τους συναδέλφους μας. Ας σκεφτούμε ότι είμαστε σπλάγχνα από τα σπλάγχνα τους. Είμαστε και εμείς εκπαιδευτικοί.

Πως μπορούμε να γίνουμε τιμητές και αίτιοι της μισθολογικής καθήλωσης και της πιθανής αποπομπής των συναδέλφων μας; Πως μπορούμε να κρίνουμε τον συνάδελφο που αγωνίζεται, σε εποχές δύσκολες, με πάθος αλλά και πόνο,  για τους μαθητές του και τα παιδιά μας; Η παιδεία θέλει όραμα, θέλει πάθος, θέλει αγάπη, θέλει θυσία, θέλει δημιουργικότητα. Η παιδεία είναι πάντα δημοκρατική. Δεν μπορεί να αποδώσει σε καθεστώς φόβου, έντονης υποκριτικότητας, προσωπικής κατάθλιψης, καθημερινού καταναγκασμού.

Άλλωστε ποιος είναι ο ρόλος μας; Διευθύνω εκπαιδευτικούς, διευθύνω σχολείο, σημαίνει οραματίζομαι, δημιουργώ συνθήκες, διευκολύνω, συν-εργάζομαι, διευρύνω τους ορίζοντες,  διαλέγομαι. Διευθύνω σχολείο δεν σημαίνει διατάζω, διαιρώ, υποτάσσω, αναγκάζω, απειλώ, φοβίζω.

Σήμερα μου στερούν τη δυνατότητα να συνδιοικώ με το σύλλογο, μου στερούν τη δυνατότητα να δημιουργώ,  μου στερούν τη δυνατότητα να έχω οράματα, μου στερούν τη δυνατότητα να αποφασίζω, μου στερούν τη δυνατότητα να αισθάνομαι συνάδελφος. Δεν διαφέρω από τους καθημερινούς μου συντρόφους.

Αυτούς που καθημερινά δίπλα μου αγωνίζονται και προσφέρουν. Δεν μπορώ να ανεχτώ ένα σχολείο κομμάτι της γραφειοκρατίας, όπου ελέγχουν την παραμικρή μας κίνηση, όπου πρωτοβουλία  σημαίνει παράπτωμα, όπου κάθε τι πρέπει να καταγράφεται.

Διοικώ (τι λέξη κι αυτή) ένα σχολείο όπου οι καθηγητές έρχονται για μάθημα και μέρες που έχουν άδεια. Διοικώ ένα σχολείο όπου οι συνάδελφοι προετοιμάζουν εκδηλώσεις απογεύματα και Σαββατοκύριακα. Διοικώ ένα σχολείο όπου οι καθηγητές κάθονται παραπάνω χωρίς να τους το επιβάλλει κανείς. Διοικώ ένα σχολείο όπου οι συνάδελφοι διδάσκουν επιπλέον ώρες από αυτές που φαίνονται στα προγράμματα. Διοικώ ένα σχολείο όπου αισθάνομαι ότι αναπνέω, ότι χαίρομαι, ότι μπορώ να ζω.

Σ’ αυτό λοιπόν το σχολείο δεν μπορώ να ανεχθώ να επιβληθούν τυπικότητες, γραφειοκρατικές αστειότητες, καταπιεστικές διαταγές, ανελεύθερες επιβολές. Δεν μπορώ να γίνω μέρος της διάλυσης. Γιατί η διάλυση θα αρχίσει μέσα στο σύλλογο, από τη διχόνοια, την αντιπαλότητα, τον ανθρωποφάγο ανταγωνισμό.

Πέρα από όλα αυτά υπάρχει ένα επιπλέον προσωπικό μου δίλημμα, τώρα που αρχίζει η αξιολόγηση. Μπορώ να είμαι ταυτόχρονα συνήγορος και εισαγγελέας; Συνήγορος των συναδέλφων ως αιρετός στο ΠΥΣΔΕ και δικαστής τους στο σχολείο ως Διευθυντής- αξιολογητής; Η έναρξη λοιπόν της αξιολόγησης το 2014 (μια αξιολόγηση που σκοπό δεν έχει τη βελτίωση αλλά την κατάταξη και τον εξοστρακισμό) δεν μου επιτρέπει να συνεχίσω την παρουσία μου στη Διεύθυνση του Γυμνασίου Αμμοχωρίου. Είναι η ώρα της επιλογής. Μέλημα και αγώνας μου είναι οι συνάδελφοι. Από αυτούς εκλέχτηκα, αυτούς υπερασπίζομαι και σε αυτούς απολογούμαι.

Για όλα τα προαναφερθέντα, με λύπη, έντονη στενοχώρια, μεγάλη συναισθηματική φόρτιση αλλά και αίσθημα ευθύνης σας ενημερώνω ότι υπέβαλα αίτηση- παραίτησης από τη θέση του Διευθυντή του Γυμνασίου Αμμοχωρίου, παραμένοντας ως αιρετός στο ΠΥΣΔΕ Φλώρινας για να υπερασπιστώ τα δικαιώματα των συναδέλφων μου.

Το σχολείο των αγέλαστων «προσώπων», των μαυροντυμένων «εισαγγελέων», των απόμακρων «δικαστών», των ποταπών κολάκων, που επιχειρείται σήμερα να επιβληθεί, δεν μου ταιριάζει. Γι αυτό και δεν μπορώ να το διευθύνω. Δεν αισθάνομαι «ικανός» να διευθύνω ένα τέτοιο σχολείο. Δεν μπορώ να διευθύνω παραβλέποντας τα οράματά μου, τη συνείδησή μου, τον λόγο μου, μόνο και μόνο για να διατηρήσω τη θέση μου.

Ξέρω ότι στενοχωρώ τους καθημερινούς μου, στο Γυμνάσιο Αμμοχωρίου, συντρόφους. Ξέρω ότι είναι δύσκολο να ξαναζήσω ότι έζησα μαζί τους. Ας με συγχωρέσουν, δεν έχω άλλη επιλογή. Δεν μπορώ να αισθάνομαι ότι δεν είμαι τίποτε άλλο παρά ένα γρανάζι της κρατικής μηχανής. Μιας μηχανής αν-αίσθητης, αυστηρά αριθμολάγνας, αδιάφορης για το άλλο «πρόσωπο», το ανθρώπινο «πρόσωπο», που υποφέρει και αγωνιά. Άλλα ήταν τα οράματά μου, άλλες οι ελπίδες μου, άλλη η «αγάπη» μου, για ένα σχολείο δημιουργίας, συναδελφικότητας, ελπίδας. Αυτό το σχολείο έζησα μαζί τους, στη ζεστασιά τους, στο καθημερινό αγώνα τους, στην ακούραστη αγάπη τους, στις αμέτρητες ώρες προσφοράς τους, στη κατανόηση των λαθών μου και γι αυτό από τα βάθη της καρδιάς μου τους ευχαριστώ.

Καπαρός Βαγγέλης
Αιρετός ΠΥΣΔΕ Φλώρινας, Διευθυντής Γυμνασίου Αμμοχωρίου”.

(πηγή: left.gr)

Συνεχίζει να πλήττει τους μαθητές το φαινόμενο της ασιτίας με περίπου 1.000 σχολεία σε όλη την Ελλάδα (975 μέχρι στιγμής), να αιτούνται επισιτιστικής βοήθειας.

Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 145.000 μαθητές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν καθημερινά τον κίνδυνο του υποσιτισμού, αριθμός τριπλάσιος από τους 50.000 μαθητές που εξυπηρετεί το πρόγραμμα Σίτισης και Προώθησης Υγιεινής Διατροφής το οποίο τρέχει το Ινστιτούτο «prolepsis».

Τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα αντικατοπτρίζουν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την κρίση που πλήττει τις ελληνικές οικογένειες.

Η πείνα συνεχίζει να βασιλεύει στα σχολεία με τις αιτήσεις συμμετοχής να έχουν διπλασιαστεί (από 500 τον πρώτο χρόνο). Μέχρι στιγμής το πρόγραμμα εξυπηρετεί 305 σχολεία με 44.697 μαθητές, ενώ από αυτή τη χρονιά αναμένεται τα καλυπτόμενα σχολεία να ξεπεράσουν τα 320, εξυπηρετώντας 50.000 μαθητές.

(πηγή: Ελεύθερος Τύπος)