Της Μαρίας Ηλιοπούλου ψυχολόγου – ψυχοπαιδαγωγού, προέδρου του Ελληνικού Συλλόγου για το Σύνδρομο Asperger
Το νέο σχέδιο νόμου καταργεί ουσιαστικά το θεσμό της παράλληλης στήριξης των μαθητών με δυσκολίες
Στις 9 Μαΐου έληξε η δημόσια διαβούλευση -η οποία ξεκίνησε τη Μ. Πέμπτη- για το νέο σχέδιο νόμου για την ειδική αγωγή. Το νέο Νομοσχέδιο -το οποίο, όπως φαίνεται, θα συζητηθεί, όπως και το προηγούμενο, του 2008, σε θερινό τμήμα της Βουλής-, ενώ σε κάποια σημεία φαίνεται ότι έρχεται να βελτιώσει το νόμο, σε άλλα εμφανίζεται αντιφατικό, αναποτελεσματικό και αυτοαναιρούμενο.
Θα αναφερθούμε αποκλειστικά σε δύο σημεία που, κατά την άποψή μας, αν υιοθετηθούν στο νόμο για την ειδική αγωγή θα αποτελέσουν σοβαρό εμπόδιο για την ενσωμάτωση των μαθητών με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (ΕΕΑ). Το πρώτο αφορά το θεσμό της παράλληλης στήριξης (Π.Σ.) και το δεύτερο την ηχηρή απουσία οποιασδήποτε ρύθμισης για τις ΕΕΑ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το άρθρο 6 του σχεδίου νόμου ουσιαστικά καταργεί σε μεγάλο βαθμό τον ήδη πολύπαθο θεσμό της Π.Σ. για παιδιά που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το κανονικό σχολείο χωρίς την υποστήριξη ενός ειδικού παιδαγωγού. Η Π.Σ. θεσπίστηκε το 2000 (Ν.2817) και θεωρείται ο πλέον κατάλληλος τρόπος αντιμετώπισης των δυσκολιών των μαθητών με ΕΕΑ στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ο νόμος του 2008 για την ειδική αγωγή διατήρησε το θεσμό, η εφαρμογή του όμως φαίνεται ότι συνάντησε μεγάλες δυσκολίες, προκάλεσε σημαντικό αριθμό αναφορών στο Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος και εξέδωσε, τον Ιούνιο του 2009, πόρισμα για το θέμα με συγκεκριμένες προτάσεις που δεν φαίνεται να λαμβάνονται υπ’ όψιν ούτε στο νέο σχέδιο νόμου.
Στο άρθρο 6 αναφέρεται ότι «Π.Σ. δέχεται κάθε μαθητής με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εφ’ όσον μπορεί ν’ ανταποκριθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα της τάξης φοίτησής του καθώς και σε κάθε εκδήλωση σχολικής διαδικασίας». Αναρωτιόμαστε αν υπάρχει μαθητής που να μπορεί να ανταποκριθεί συνολικά στο αναλυτικό πρόγραμμα και σε κάθε σχολική εκδήλωση! Και συνεχίζει: «Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δυνατότητα του μαθητή να παραμείνει στην τάξη και στο σχολείο χωρίς υποστήριξη για διάστημα ίσο με το μισό του πρωινού ωραρίου».
Αν όμως ο μαθητής μπορεί να ανταποκριθεί σε όλα τα παραπάνω, τότε δεν υπάρχει λόγος παροχής Π.Σ.! Είναι αυτονόητο πως τα περισσότερα παιδιά με ΕΕΑ δεν μπορούν να ανταποκριθούν χωρίς διαφοροποίηση στο αναλυτικό πρόγραμμα.
Στη συνέχεια αναφέρεται ότι «ο εκπαιδευτικός της Π.Σ. αναφέρεται και τοποθετείται σε σχολική μονάδα και όχι αποκλειστικά σε μαθητή».
Και τι γίνεται αν υπάρξουν περισσότερα από ένα παιδιά με ΕΕΑ, θα «μοιράζονται» από λίγες ώρες τον ίδιο εκπαιδευτικό; Παράλληλα ορίζεται ότι «όπου υπάρχει ιδρυμένο και λειτουργεί Τμήμα Ένταξης δεν χορηγείται Π.Σ.».
Με αυτή τη διάταξη καταργείται συνολικά ο θεσμός της Π.Σ. Παιδιά με Σύνδρομο Asperger (που συνήθως έχουν ανάγκη από αυτόν), στο φάσμα του αυτισμού, που έχουν διαφορετικό μαθησιακό προφίλ και συμπεριφορά, που δυσκολεύονται στην ένταξή τους στην κοινωνική ομάδα, δεν θα μπορέσουν ποτέ να ενταχθούν χωρίς την καθημερινή επαφή με συνομηλίκους, στην κανονική τάξη.
Τέλος, «η Π.Σ. χορηγείται μέχρι και τη Γ’ τάξη του Γυμνασίου». Και μετά; Τι γίνεται με τους μαθητές που χρειάζονται υποστήριξη στο Λύκειο; Ή μήπως έχουν προβλεφθεί ειδικές δομές κατάλληλες και διαφοροποιημένες, ανάλογα με τις ΕΕΑ; Πουθενά δεν αναφέρεται κάτι τέτοιο.
Στο πλαίσιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν αναφέρεται στο νομοσχέδιο καμία ρύθμιση για τους φοιτητές με ΕΕΑ. Ωσάν οι ίσες ευκαιρίες να εξαντλούνταν στην υποχρεωτική εκπαίδευση ή οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να παύουν να υπάρχουν αμέσως μετά την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ίσως πάλι να θεωρείται ότι τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες δεν έχουν καμία θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση! Γνωρίζουμε ωστόσο ότι τα περισσότερα Πανεπιστήμια σε Ευρώπη και Αμερική προβλέπουν για τους φοιτητές με ΕΕΑ ειδικές παροχές και διευκολύνσεις σε όλους τους τομείς, καθώς και ειδικό τρόπο εξέτασης προκειμένου να αξιολογούνται οι πραγματικές τους γνώσεις.
Όπως αναφέρει ο Τ. Ατγουντ, Αυστραλός ψυχολόγος, ειδικός στο Σύνδρομο Asperger, «οι κυβερνήσεις έχουν πλέον συνειδητοποιήσει ότι ένας άνεργος ενήλικας με Σύνδρομο Asperger ζει από τα κρατικά επιδόματα και την οικονομική στήριξη της οικογένειάς του, ενώ, παράλληλα, το κοινωνικό σύνολο δεν επωφελείται από τις ιδιαίτερες ικανότητές του». Αυτό ισχύει και για τα περισσότερα άτομα με ΕΕΑ. Μήπως οφείλουμε και εμείς, ως κοινωνία και ως Πολιτεία, να το λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν;
(πηγή: Ελευθεροτυπία)
