Η Μεσογειακή φώκια Monachus monachus ή φώκια Μοναχός είναι το σπανιότερο είδος φώκιας στον κόσμο και ένα από τα έξι πιο απειλούμενα θηλαστικά του πλανήτη μας. Σύμφωνα με στοιχεία, ο μεγαλύτερος πληθυσμός του είδους παγκόσμια ζει και αναπαράγεται στις ελληνικές θάλασσες. Στις ακτές της μεσογείου έχουν απομείνει περίπου 500 φώκιες. Από αυτές, οι 300 με 350 βρίσκονται στις νοτιοδυτικές Κυκλάδες, στις βόρειες Σποράδες, στα Δωδεκάνησα και στα ιόνια νησιά.
Η Μεσογειακή φώκια είναι από τα μεγαλύτερα είδη φώκιας. Το μήκος της φτάνει τα τρία μέτρα και το βάρος της τα 350 κιλά. Το σώμα της είναι κοντό και το χρώμα της ποικίλλει από ανοιχτό γκρι ως σκούρο καφέ ή μαύρο. Ζει περίπου 40 χρόνια και γεννάει ένα μικρό κάθε χρόνο. Η τροφή της αποτελείται κυρίως από ψάρια, χταπόδια, καλαμάρια, αστακούς και πράσινα φύκια. Η φώκια Μοναχός αν και περνά μεγάλο μέρος της ζωής της στο νερό όπου και ζευγαρώνει, βγαίνει συχνά στην ξηρά για να ξεκουραστεί και να γεννήσει. Παλιότερα ζούσαν σε κοπάδια και μπορούσε κανείς να τις βρει σε απόμακρες παραλίες να λιάζονται στην ξηρά. Σήμερα όμως τα ζώα αυτά καταφεύγουν σε απόμερες σπηλιές, βραχώδεις ακτές και ακατοίκητες βραχονησίδες, μακριά από την ενοχλητική ανθρώπινη παρουσία.
Ο μοναδικός εχθρός της φώκιας είναι ο άνθρωπος. Παλιότερα τη σκότωνε για να πάρει το δέρμα και το λίπος της, σήμερα κάποιοι ασυνείδητοι τη σκοτώνουν γιατί κάνει ζημιά στα δίκτυα των ψαράδων. Αυτό, πάντως, που συμβάλλει περισσότερο στον αφανισμό της είναι η τουριστική ανάπτυξη των ακτών και η ρύπανση της θάλασσας.
Ζωή για τη φώκια δεν υπάρχει αν η θάλασσα είναι μολυσμένη. Γι’ αυτό όπου δείτε να κολυμπούν φώκιες να είστε σίγουροι ότι τα νερά είναι πεντακάθαρα.
Ελληνικές και διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις ασχολούνται συστηματικά με τη διάσωση της φώκιας Μοναχός. Στις Σποράδες, μάλιστα, που είναι ένας από τους σημαντικότερους τόπους αναπαραγωγής της Μεσογειακής φώκιας, δημιουργήθηκε στην Αλόννησο το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο. Το πάρκο αυτό είναι μία μεγάλη θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει την Αλόννησο και μερικά ακόμα ακατοίκητα νησιά και βραχονησίδες. Εμείς όλοι μπορούμε να το επισκεφτούμε, αρκεί να ακολουθούμε τους κανονισμούς που υπάρχουν για την προστασία του πολύτιμου αυτού οικοσυστήματος. Κι αν είμαστε τυχεροί, μπορεί να δούμε από κοντά ένα από τα πιο σπάνια ζώα στον πλανήτη μας!
Στην Αλόννησο, επίσης, λειτουργεί το Κέντρο Περίθαλψης και Επανένταξης Φωκών, με μεγάλη προσφορά στην προστασία της φώκιας.
Πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι προστατεύοντας τη Μεσογειακή φώκια, στην ουσία προστατεύουμε τη θάλασσα.
