paidevo.gr | teachers

Φοιτητές της σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ προετοιμάζονται πυρετωδώς για τον Διεθνή Διαγωνισμό Αεροδιαστημικής που θα διεξαχθεί τον Αύγουστο στην Πορτογαλία.

“Όταν όλα φαίνονται να είναι εναντίον σου, θυμήσου ότι το αεροπλάνο απογειώνεται κόντρα στον άνεμο” είπε ο Αμερικανός βιομήχανος Χένρι Φορντ.

Χρόνια μετά, κόντρα στον άνεμο της κρίσης που διαπνέει και τα ελληνικά πανεπιστήμια, “απογειώνεται” ο φοιτητικός σύλλογος αεροδιαστημικής Euroavia Athens του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Η ομάδα, που ιδρύθηκε το 2007, αποτελεί μέλος του ευρύτερου Ευρωπαϊκού Συλλόγου Φοιτητών Αεροδιαστημικής, ο οποίος έχει ως αποστολή να συνδέσει τους φοιτητές από διαφορά πανεπιστήμια της Ευρώπης, καθώς και με την αγορά εργασίας.

Το 2013 βρίσκει τους φοιτητές της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ να προετοιμάζονται πυρετωδώς για τον Διεθνή Διαγωνισμό Αεροδιαστημικής “Air Cargo Challenge”, οποίος θα πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο στην Πορτογαλία.

Συγκεκριμένα, έχουν επιφορτιστεί με το έργο να κατασκευάσουν ένα μικρό μοντέλο αεροσκάφους, το οποίο έχει σκοπό τη μέγιστη άρση φορτίου. Το 2011 η ίδια ομάδα είχε πάρει μέρος πρώτη φορά στον ίδιο διαγωνισμό, στη Στουτγκάρδη, έχοντας λάβει μια πολύ καλή θέση.

“Αυτή τη φορά ελπίζουμε τουλάχιστον για μια θέση στην τριάδα” δηλώνει ενθουσιασμένος ο Πέτρος Γαρυφαλλάκης, μέλος της Euroavia.

(πηγή: inout.gr)

Σε κίνδυνο να οδηγηθούν στην ανεργία 10.000 εργαζόμενοι στην καθαριότητα των δημόσιων σχολείων όπως αναφέρεται σε σχετικό υπόμνημα προς την ΚΕΔΕ που υποβλήθηκε από το Σωματείο Καθαριστών – Καθαριστριών Ν. Πειραιά και Νήσων και η Επιτροπή Αγώνα Καθαριστών – Καθαριστριών Αθήνας και το οποίο η ΚΕΔΕ έκανε δεκτό και ανέλαβε να το προωθήσει στους αρμόδιους.

Συγκεκριμένα οι εργαζόμενοι ζητούν:

– Την καταβολή άμεσα όλων το δεδουλευμένων στους εργαζόμενους με σύμβαση τα δημόσια σχολεία.

Οι εργαζόμενοι στο υπόμνημά τους υπογραμμίζουν ότι «Στην καθαριότητα των δημόσιων σχολείων μετά από μακροχρόνιους αγώνες του κλάδου μετατράπηκαν οι συμβάσεις για ένα μέρος των εργαζομένων το 2007 από συμβάσεις αναθέσεις έργου σε καθεστώς αορίστου χρόνου, με πλήρη και μερική απασχόληση. Ένα άλλο μέρος των εργαζομένων του κλάδου που εργάζεται από το 2002 παρέμεινε στο καθεστώς των συμβάσεων ανάθεσης έργου, που υπέγραφαν παλαιότερα για το υπουργείο Παιδείας οι προϊστάμενοι των διευθύνσεων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ τα τελευταία χρόνια υπογράφουν συμβάσεις με τους προέδρους των σχολικών επιτροπών των Δήμων.

Να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο ανανεώνονται οι συμβάσεις με τους ίδιους εργαζόμενους μετά από σχετική οδηγία που έστελνε κάθε φορά το υπουργείο Παιδείας.

Οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα των σχολείων με σύμβαση έργου στην πλειοψηφία τους είναι γυναίκες που αμείβονται με ποσά των 200-300 ευρώ μηνιαίως, ενώ για πολλές από αυτές, αυτό είναι και το μοναδικό τους εισόδημα. Πολλές από τις εργαζόμενες ανήκουν σε μονογονεϊκές οικογένειες και έχουν παιδιά που χρειάζονται ειδική φροντίδα. Στον καθημερινό αγώνα που δίνουν για την επιβίωσή τους έρχεται σήμερα να προστεθεί και η απειλή της ανεργίας. Αφού είναι πλέον άμεσος ο κίνδυνος να οδηγηθούν στην ανεργία 10.000 και πλέον εργαζόμενοι στην καθαριότητα των δημοσίων σχολείων από την επόμενη σχολική χρονιά που εργάζονται στα σχολεία τα τελευταία 10 χρόνια που αμείβονται με τα ψίχουλα των 200-400 ευρώ το μήνα.

Στόχος της συγκυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ είναι να κρατούν τους εργαζόμενους σε ομηρία, τρομοκρατημένους: αποτέλεσμα αυτής της κατεύθυνσης είναι να ανακυκλώσουν την ανεργία και να μοιράζουν τη φτώχεια, δηλαδή να δουλεύουμε όλοι από λίγο, να δουλεύει ένας εργαζόμενος για 10 μήνες και μετά να μπαίνει στην ανεργία. Έτσι, σύμφωνα με τον Καλλικράτη, τις Συμβάσεις για τον καθαρισμό των σχολείων για το σχολικό έτος 2013-2014 και στο εξής θα τις συνάπτουν οι δήμοι είτε με την προκήρυξη διαγωνισμού μέσω ΑΣΕΠ είτε αναθέτοντας την καθαριότητα σε κάποιον μεγαλοεργολάβο» τονίζουν οι εργαζόμενοι.

Του Χρήστου Κάτσικα

Το ωράριο εργασίας φτάνει μέχρι τις 30 ώρες, τουλάχιστον, υποχρεωτικά, αλλά στην πράξη μπορεί να υπερβαίνει και τις 40 και περιλαμβάνει ένα πλήθος γραφειοκρατικών εργασιών και καθηκόντων, προκειμένου να λειτουργήσει το σχολείο.

Είκοσι πέντε χρόνια μετά την απεργία στις εξετάσεις (7/5–23/6/1988), το υπουργείο Παιδείας με τα νέα εξοντωτικά μέτρα για τη σχολική εκπαίδευση και τα ζωντανά της στοιχεία οδηγεί τους εκπαιδευτικούς σε σύγκρουση. Την ίδια ώρα, τα φιλικά στην κυβέρνηση μέσα μαζικής ενημέρωσης εξαπολύουν τόνους ψεμάτων και συκοφαντιών για τους καθηγητές στην εναγώνια προσπάθειά τους να στρέψουν την κοινή γνώμη εναντίον τους, ποντάροντας στην ενεργοποίηση του κοινωνικού αυτοματισμού και κανιβαλισμού.

Δεν πρόλαβαν οι εκπαιδευτικοί να εκδηλώσουν τις διαθέσεις τους να αγωνιστούν ενάντια στην πολιτική που αφανίζει το δημόσιο σχολείο, τη δουλειά τους και τις ζωές τους και αμέσως έπιασαν δουλειά οι εργολάβοι της παραπλάνησης και συκοφάντησης όσων τολμούν να αντιστέκονται.

Μια ματιά να ρίξει κανείς στις εφημερίδες των τελευταίων ημερών μπορεί να το διαπιστώσει: «Απειλούν τις εισαγωγικές εξετάσεις» ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, «Απεργία στις εξετάσεις-δεν ντρέπονται οι καθηγητές» ΑΡΘΡΟ της Κυριακής, «Γιατί η ΟΛΜΕ παίζει ξανά με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις» ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, «Νάρκη της ΟΛΜΕ στις Πανελλαδικές» ΤΟ ΒΗΜΑ, «Σύγκρουση με θύματα τους μαθητές» 6 ΜΕΡΕΣ, «Τρόμος για τις Πανελλαδικές» ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, «Αγωνία για 100.000 υποψήφιους» ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ, «Στον αέρα η απεργία στις Πανελλαδικές» ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, «Απειλούν να τινάξουν στον αέρα τις Πανελλαδικές» ΗΜΕΡΗΣΙΑ κ.λπ.

Αλχημείες του υπουργείου

Το υπουργείο Παιδείας, για να πείσει την κοινή γνώμη ότι οι εκπαιδευτικοί στη χώρα μας εργάζονται λίγο, «δίνει τα ρέστα του» στη διαστρέβλωση των συγκριτικών στοιχείων του χρόνου εργασίας. Είναι γνωστή η αλχημεία του υπουργείου Παιδείας δίνοντας τα στοιχεία στο Δίκτυο Ευρυδίκη να αναφέρει μόνο το καταληκτικό διδακτικό ωράριο των 16 ωρών! Το ίδιο συμβαίνει και στα στοιχεία που έχουν δοθεί στον ΟΟΣΑ.

Στη συνέχεια οι δημοσιογράφοι της αυλής και της οθόνης «ανακαλύπτουν» τους μαθητές «που βρίσκονται στην πιο κρίσιμη φάση της ζωής τους», συμμερίζονται τους γονείς «που αγωνιούν για την τύχη των παιδιών τους», και τραβώντας το νήμα στα άκρα θυμούνται τους «βολεψάκηδες καθηγητές, τους τεμπέληδες, τους ιδιαιτεράκηδες», παρουσιάζοντας τους εκπαιδευτικούς σαν «κοπανατζήδες», «τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας».

Στην πραγματικότητα το διδακτικό ωράριο των καθηγητών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση αρχίζει από τις 21 ώρες την εβδομάδα και αποκλιμακώνεται ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας σε 19, 18 και τελικά 16 μετά την εικοσαετία.

Ταυτόχρονα, όμως, το ωράριο εργασίας φτάνει μέχρι τις 30 ώρες, τουλάχιστον, υποχρεωτικά, αλλά στην πράξη μπορεί να υπερβαίνει και τις 40 και περιλαμβάνει ένα πλήθος γραφειοκρατικών εργασιών και καθηκόντων, προκειμένου να λειτουργήσει το σχολείο! Αν συνυπολογίσουμε και την εργασία στο σπίτι, που συνίσταται στην προετοιμασία της διδασκαλίας για την επόμενη μέρα και τη διόρθωση των συχνών γραπτών εργασιών των μαθητών, προκύπτει ένας αυξημένος όγκος ωρών που ξεπερνά, κατά πολύ, το ημερήσιο οκτάωρο.

Σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό Γιώργο Καββαδία, μέλος του Κέντρου Μελέτης και Τεκμηρίωσης (ΚΕΜΕΤΕ), ο μέσος όρος διδακτικών ωρών για τους εκπαιδευτικούς των 25 χωρών από τις 27 της Ε.Ε. για την κατώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο) είναι 19,1 και για αυτούς της ανώτερης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Λύκειο) είναι 18,4. Στην Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει αντίστοιχος διαχωρισμός, ο μέσος όρος διδασκαλίας είναι 18,5, αντίστοιχος του μέσου όρου Ε.Ε. (19,1 και 18,4).

Όσον αφορά τους Έλληνες εκπαιδευτικούς προκύπτει ότι ως προς τον χρόνο εργασίας συνολικά σε ετήσια βάση στο σχολείο είναι 1.170 ώρες για το Γυμνάσιο και το Λύκειο, ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 1.199 για την κατώτερη και 1.166 για την ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και για την Ε.Ε./19 είναι 1.133 και 1.108, αντίστοιχα.

Ο μέσος όρος των καθαρών εργάσιμων εβδομάδων για τους εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους είναι 38,6 εβδομάδες, ενώ στην Ελλάδα οι εργάσιμες εβδομάδες για τους εκπαιδευτικούς είναι 39, λίγο πάνω από τον μέσο όρο Ε.Ε./27.

Καθεστώς δουλείας

Τι συμβαίνει όμως και ο εκπαιδευτικός κόσμος βρίσκεται στα πρόθυμα έκρηξης; Όπως είναι γνωστό σε όσους αναπνέουν την κιμωλία μέσα στις σχολικές αίθουσες, με μια αιφνιδιαστική ρύθμιση το υπουργείο Παιδείας αυξάνει το ωράριο των καθηγητών, νομοθετεί υποχρεωτικές μεταθέσεις, ενώ τις επόμενες μέρες σχεδιάζει νέες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων και υπερφόρτωση των σχολικών τμημάτων με 30 μαθητές.

Οι συνέπειες των αλλαγών αυτών είναι τραγικές καθώς σημαίνουν μόνιμη έξοδο 10.000 αναπληρωτών εκπαιδευτικών, αναγκαστικές μετακινήσεις τα επόμενα δύο χρόνια 10.000-15.000 μόνιμων εκπαιδευτικών, απολύσεις εκπαιδευτικών διαφόρων ειδικοτήτων που δεν «χωράνε» στους νέους σχεδιασμούς και μείωση κατά 10.000 των μόνιμων θέσεων εργασίας στη σχολική εκπαίδευση (οργανικών θέσεων) με ανάλογη έξοδο των εκπαιδευτικών που περισσεύουν. Όσοι απομείνουν, θα αναγκαστούν να εργάζονται σε συνθήκες γαλέρας, ενώ την ίδια ώρα πάνω τους θα κινείται απειλητικά το φάντασμα της αργίας και της διαθεσιμότητας.

(πηγή: efsyn.gr)

Επτά πρώτες θέσεις και τέσσερα χάλκινα μετάλλια στην πιο εντυπωσιακή παρουσία Αθλητικού Συλλόγου σε Πανελλήνιο Πρωτάθλημα!

Καραβιτάκη Αντωνία – Βιζυράκης Αντώνης – Καντεράκη Μυρτώ – Φυντριλάκης Σταύρος – Καραβιτάκη Ευαγγελία – Βοζινάκη Ανθή και Μαρκάκη Σοφία τα χρυσά μετάλλια! Βιζυράκης Σταύρος, Γεωργακόπουλος Νίκος, Παπαδόπουλος Αργύρης και Ναούμ Σπύρος τα χάλκινα μετάλλια!

Τι μπορεί να γράψει κανείς μετά από μία τέτοια επιτυχία; Μια επιτυχία με τόσο μεγάλο εύρος; Μας έχουν συνηθίσει οι αθλητές της ΣΑΧ σε επιτυχίες αλλά αυτή ξεπέρασε κάθε προσδοκία κάθε αισιόδοξη πρόβλεψη! Επτά πρώτες θέσεις και 4 χάλκινα μετάλλια είναι κατά κόρον η μεγαλύτερη επιτυχία που έχει επιδείξει ποτέ Σκακιστικός σύλλογος σε Πανελλήνια διοργάνωση, όπως αναφέρει το flashnews.gr.

Στο 25ο Πανελλήνιο Μαθητικό Πρωτάθλημα που διεξήχθη 27/29/4 στην Ερέτρια  συμμετείχαν 789 αθλητές από όλη την Ελλάδα ενώ μαζί με το παράλληλο τουρνουά οι συμμετοχές ξεπέρασαν τις 900 πλημμυρίζοντας κυριολεκτικά την Χαλκίδα.

Δίκαια χαρακτηρίζεται το πιο μαζικό πρωτάθλημα που διεξάγεται στο σκάκι ενώ μεγάλη ήταν και η αποστολή από τα Χανιά με τη συμμετοχή 32 αθλητών από τους οποίους οι 28 ήταν της Σκακιστικής Ακαδημίας Χανίων 3 από τον Κύδωνα και ένας από τον ΟΑΧ.

Οι επιτυχίες ξεκίνησαν από την μικρότερη κατηγορία των Νηπίων όπου η Καραβιτάκη Αντωνία (ΣΑΧ – 5ο Χανίων) πήρε την 1η θέση με 6 βαθμούς μία θέση που είχε κατακτήσει και η αδερφή της πριν δύο χρόνια.

Στην Α΄ δημοτικού είχαμε διπλή επιτυχία! Χρυσό μετάλλιο στην πρώτη θέση της γενικής για τον Βιζυράκη Αντώνη με 8 βαθμούς (ΣΑΧ- 14ο Χανίων), Χρυσό μετάλλιο και η Καντεράκη Μυρτώ με 7 βαθμούς (ΣΑΧ – 1ο Χανίων).

Στη Β΄ δημοτικού είχαμε επίσης διπλή επιτυχία χρυσό μετάλλιο στην πρώτη θέση της γενικής με τον Φυντριλάκη Κυριάκο (ΣΑΧ-5ο Χανίων), χρυσό μετάλλιο και η Καραβιτάκη Ευαγγελία (ΣΑΧ – 5ο Χανίων) Στην ίδια κατηγορία είχαμε άλλη μια επιτυχία με τον Βιζυράκη Σταύρο (ΣΑΧ- 14ο Χανίων) να κατακτά την 3η θέση.

Χάλκινο μετάλλιο είχαμε και στην Ε΄ δημοτικού με τον Γεωργακόπουλο Νίκο (ΣΑΧ- 1ο Νέας Κυδωνίας).

Στην ΣΤ΄ δημοτικού η Βοζινάκη Ανθή  (ΣΑΧ-9ο Χανίων) κατέκτησε άλλη μια πρώτη θέση σε Πανελλήνια διοργάνωση. Αυτή τη φορά όμως συνδυάστηκε και με μία εντυπωσιακή νίκη επί του Πρωταθλητή Ευρώπης Ιωαννίδη Ευγένιου, Μπράβο Ανθή!

Οι επιτυχίες συνεχίστηκαν στη Β΄ Γυμνασίου όπου ο Παπαδόπουλος Αργύρης (ΣΑΧ-2ο Χανίων) κατέκτησε την 3η θέση, για να εδραιωθούν οι επιτυχίες στη μεγαλύτερη κατηγορία των Λυκείων όπου η Μαρκάκη Σοφία (ΣΑΧ- 4ο Χανίων) και ο Σπύρος Ναούμ (ΣΑΧ-Νέα Κυδωνία) ανέβηκαν για άλλη μια φορά στο βάθρο των νικητών με τη Σοφία να κατακτά την πρώτη θέση και τον Σπύρο την 3η θέση στη γενική κατάταξη!

Πέρα όμως από τους αθλητές πολύ καλή εμφάνιση πραγματοποίησαν στη Γ΄ δημοτικού ο Πατρελάκης Ευάγγελος (ΣΑΧ-1ο Κουνουπιδιανών) και ο Παπαδημητράκης Γιώργος (ΣΑΧ-1ο Χανίων) που με 7 βαθμούς πήραν την 4η και 6η θέση αντίστοιχα.

Ο Τζεμανάκης Νίκος (ΚΥΔΩΝ-8ο Χανίων) στην Δ΄ δημοτικού με 6,5 βαθμούς πήρε την 7η θέση. Ο Πετράκης Στέλιος (ΣΑΧ-8ο Χανίων)στη ΣΤ΄ δημοτικού που επίσης με 7 βαθμούς πήρε την 6η θέση.

Οι επιτυχίες αυτές είναι επιστέγασμα της δουλειάς που γίνεται στη Σκακιστική Ακαδημία Χανίων και δείχνει το εύρος που υπάρχει σε όλες τις ηλικίες δικαιώνοντας έτσι τις μεγάλες προσπάθειες που καταβάλει τόσο το συμβούλιό της όσο και οι προπονητές του.

(πηγή: eirinika.gr)

Γράφει ο Φώτης Ρήνας

Οι ρίζες της αρχαίας ελληνικής μουσικής βρίσκονται στο μουσικό πολιτισμό των λαών της Ανατολικής Μεσογείου. Τον έντονο επηρεασμό των Ελλήνων απ΄τη μουσική των γειτονικών ανατολικών λαών μαρτυρούν τα μουσικά όργανα, μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων, αποσπάσματα της μυθολογίας και πολλά στοιχεία του μουσικού τους συστήματος. Ωστόσο οι Έλληνες έβαλαν πάνω σ’ αυτά τη σφραγίδα της καλλιτεχνικής τους φαντασίας και πνευματικότητας. Με το χαρακτηριστικό ερευνητικό και ορθολογιστικό τους πνεύμα, έβαλαν τις βάσεις της θεωρίας της μουσικής, αλλά ακόμα και της μουσικής ψυχολογίας και αισθητικής. Σ΄ αυτές δε τις βάσεις  στηρίχτηκε μετέπειτα η θεωρία και η εξέλιξη της ευρωπαϊκής μουσικής!

Κατά τη μυθολογία, η αρχή της μουσικής αποδίδεται σε θεότητες – στις Μούσες, εξ ου και «μουσική» – όπως και η εφεύρεση των μουσικών οργάνων: Η Αθηνά κατασκευάζει τον πρώτο αυλό, ο Ερμής την πρώτη λύρα κλπ. Επίσης κατά την προϊστορική περίοδο η μουσική και στον ελληνικό χώρο ήταν συνδεδεμένη με τη μαγεία και την έκφραση του θρησκευτικού αισθήματος. Τα αρχαιότερα μουσικοποιητικά είδη έχουν θρησκευτική προέλευση: ο θρήνος εξέφραζε τη θλίψη για το θάνατο του Άδωνι και ο παιάν την ευχαριστία για τη θεραπεία ενός αρρώστου, προς μια θεότητα που λεγόταν επίσης Παιάν και αργότερα προς τον Απόλλωνα. Με το πέρασμα του χρόνου, όμως χάνουν το θρησκευτικό τους νόημα και ο θρήνος εκφράζει γενικά τη θλίψη για το θάνατο ενώ ο παιάν μια μεγάλη χαρά. Ο λαός παράλληλα τραγουδά τραγούδια της καθημερινής ζωής, όπως τα βουκολικά, τα εγκώμια, τα παροίνια [«του κρασιού»], ο υμέναιος [«του γάμου»], τα επινίκια κλπ.

Κατά τον 9° αιώνα π.Χ. αναπτύσσεται η επική ποίηση που είναι έμμετρη διήγηση ηρωικών κατορθωμάτων και συνοδεύονταν πάντα απ’ τη λύρα ή την κιθάρα. Περιπλανώμενοι ραψωδοί [ποιητές μαζί και μουσικοί] απαγγέλουν μελωδικά, σε συμπόσια, επίσημες γιορτές ή σε αγώνες. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια του Ομήρου [8ος αιώνας π.Χ.] είναι τα δύο αξιολογότερα έπη όλων των εποχών, ενώ φημισμένοι ραψωδοί κατά τον Όμηρο, ήταν ο Θάμυρης, ο Δημόδοκος, ο Φήμιος κ.ά.

Από τον 7° αιώνα π.Χ. γνωρίζει μεγάλη άνθιση η λυρική ποίηση, η οποία σε αντίθεση με το έπος εκφράζει τα υποκειμενικά συναισθήματα και τον εσωτερικό κόσμο του ποιητή. Μεγάλοι λυρικοί ποιητές – μουσικοί ήταν ο Τέρπανδρος, η Σαπφώ, ο Αλκαίος [Σχολή της Λέσβου – 7ος αι.], ο Αρχίλοχος [Πάρος 7ος – 6ος αι.], που πρωτοεφάρμοσε την ετεροφωνία [παρακλάδι της μονοφωνίας, όπου η μελωδία και μια παραλλαγή της εκτελούνται ταυτόχρονα], ο Πίνδαρος [Θήβα 6ος αι.], ο Στησίχορος κ.α. Είδη λυρικής ποίησης: Ωδή, ύμνος, ελεγεία, επίγραμμα, υμέναιος, θρήνοι, ερωτικά ποιήματα, παρθένια κ.ά. Όπως τα επικά έτσι και τα λυρικά έργα συνοδεύονταν απ’ τη λύρα ή την κιθάρα.

Η λαμπρότερη όμως μουσικοποιητική δημιουργία ήταν η αττική τραγωδία και κωμωδία του 5ου π.Χ. αιώνα. Οι αρχές τους βρίσκονται στις Διονυσιακές γιορτές: Διθύραμβος – ομαδικό χορευτικό τραγούδι προς τιμήν του Διονύσου, και φαλλικά άσματα – εύθυμα, σκωπτικά και συχνά άσεμνα χορευτικά τραγούδια. Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους τραγικούς και κωμικούς ποιητές έχουν: ο Θέσπις [6ος αι. π.Χ. που προσθέτει τον πρώτο υποκριτή], οι μεγάλοι μας τραγικοί: Αισχύλος [525-456], Σοφοκλής [496-406] και Ευριπίδης [480-406], καθώς και ο Αριστοφάνης [452-385], που έγραψε μόνο κωμωδίες.

Τη συνήχηση δύο φθόγγων οι Έλληνες την ονόμαζαν συμφωνία και είχαν για συμφωνίες μόνο την όγδοη, την πέμπτη και την τέταρτη, ενώ η τρίτη και η έκτη θεωρούνταν διαφωνίες. Αυτή η αντίληψη, που κρατά ως το μεσαίωνα θα καθυστερήσει για πολλούς αιώνες την εξέλιξη της πολυφωνικής μουσικής.

Η ελληνική μουσική σημειογραφία [«παρασημαντική«] χρησιμοποιούσε για την απόδοση των μουσικών φθόγγων παραλλαγμένα γράμματα του αλφάβητου, άλλα για τη φωνητική κι άλλα για την ενόργανη μουσική και έφτασε να έχει πάνω από 1500 σημάδια. Η σημερινή σημειογραφία  διαμορφώθηκε το Μεσαίωνα και δεν έχει καμία σχέση με την αρχαία ελληνική σημειογραφία.

Η ελληνική μουσική είναι μονόφωνη και υποτάσσεται απόλυτα στην ποίηση με κύριο μέλημα να εξάρει τον ποιητικό λόγο. Είναι μια σύνθεση τριών στοιχείων: λόγου, μέλους [μελωδίας] και όρχησης [χορού], τα οποία συνέδεε ο ρυθμός, που διαμορφωνόταν με βάση το ποιητικό μέτρο, το οποίο ήταν μια οργανωμένη διάταξη των μακρών και βραχέων συλλαβών των λέξεων. Τα κυριότερα ποιητικά μέτρα είναι: Ίαμβος, Τροχαίος, Δάκτυλος, Ανάπαιστος, Σπονδείος, Πυρρίχιος. [Ο καλαματιανός, ο πιο διαδεδομένος ελληνικός χορός είναι επιβίωση ρυθμού των ομηρικών επών, που ως γνωστό όλοι οι έλληνες ήξεραν να τραγουδούν και να χορεύουν].

Η καλύτερη έκφραση του «λόγος – μέλος – όρχηση«, που εκτελείται από ομάδα τραγουδιστών – χορευτών είναι το χορικό άσμα. Τα πρώτα χορικά λέγονται υποχρήματα [Κρήτη].

Διπλός αυλός

Τα κυριώτερα όργανα των Ελλήνων ήταν η κιθάρα [ή η λύρα ίδιας οικογένειας με μικρότερες διαστάσεις] και ο αυλός. Άλλα όργανα με μικρότερη σημασία ήταν η άρπα, η σύριγξ  [αυλός του Πανός], η σάλπιγξ και τα κρουστά: κρόταλα, κύμβαλα, σείστρα κλπ. Η κιθάρα – λύρα, με λιτό ήχο, συνδέεται με τη μορφή και το πνεύμα του Απόλλωνα, που χαρακτηρίζεται από μέτρο, απλότητα και αυστηρότητα, ενώ ο αυλός, όργανο εκφραστικό συνδέεται με τη λατρεία και το πνεύμα του Διονύσου, που το χαρακτηρίζει το πάθος, η ορμητικότητα και η εκφραστική υπερβολή – «μέθη».

Το μουσικό τους σύστημα ήταν στην αρχή πεντάφθογγο, αργότερα όμως και επτάφθογγο και είχε τρία γένη, [ή τρία τετράχορδα] σε «κατιούσα» μορφή. Δηλαδή μια διαδοχή από τέσσερις φθόγγους, με τους δύο ακριανούς σταθερούς σε διάστημα Τέταρτης καθαρής, και τους δύο ενδιάμεσους να παίρνουν διάφορες θέσεις και να δημιουργούν τα τρία γένη: το διατονικό [τόνος-τόνος-ημιτόνιο], το χρωματικό [τρίτη μικρή-ημιτόνιο-ημιτόνιο] και το εναρμόνιο [τρίτη μεγάλη-1/4 του τόνου-1/4 του τόνου]. Δύο διαδοχικά τετράχορδα αποτελούσαν έναν τρόπο [οκταχορδία, αρμονία], ενώ δύο διαδοχικές οκταχορδίες [15 φθόγγοι περίπου] αποτελούσαν όλη τη μουσική έκταση. Κυριώτεροι τρόποι [ή κλίμακες] φτιαγμένοι μόνο από διατονικά τετράχορδα ήταν: Ο Δώριος [μι-ρε-ντο-σι-λα-σολ-φα-μι]. Ο Φρύγιος [ρε-ντο-σι-λα σολ-φα-μι-ρε]. Ο Λύδιος [ντο-σι-λα-σολ-φα-μι-ρε-ντο]. Ο Μίξολύδιος [σι-λα-σολ-φα-μι-ρε-ντο-σι]. Ο Υποδώριος [λα-σολ-φα-μι-ρε-ντο-σι-λα]. Ο Υποφρύγιος [σολ-φα-μι-ρε-ντο-σι-λα-σολ]. Και ο Υπολύδιος [φα-μι-ρε-ντο-σι-λα-σολ-φα].

Ιδιαίτερη σημασία είχε για τους Έλληνες ο χαρακτήρας [«το ήθος»] του κάθε τρόπου. Ο Δώριος [ο κυρίως «ελληνικός» τρόπος] είχε χαρακτήρα αυστηρό, ανδροπρεπή, σεμνό. Ο Φρύγιος [ανατολικής προέλευσης] θεωρήθηκε παθητικός, «βακχικός» κλπ.

Με τη «θεωρία» της μουσικής ασχολήθηκε πρώτος ο Πυθαγόρας [6ος π.Χ. αι.], ο οποίος συστηματοποίησε και ερεύνησε με το μονόχορδο τα ακουστικά φαινόμενα, τα οποία βάσισε στα μαθηματικά. Άλλοι αρχαίοι συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τη θεωρία της μουσικής είναι: ο Αριστοτέλης [384-322 π. Χ.], ο μαθητής του Αριστόξενος ο Ταραντινός [4ος π.Χ. αι.], ο Αριστείδης ο Κοϊντιλιανός [3ος π.Χ. αι.], ο Πλούταρχος [47-127 μ.Χ.] κ.ά.

Η ενόργανη μουσική (αυλητική και κιθαριστική τέχνη) αναπτύσσεται και αυτή σε πολύ μεγάλο βαθμό από το β’ μισό του 5ου αι. π.Χ. Στους διάφορους μουσικούς αγώνες, που διοργανώνονταν, οι καλύτεροι αυλητές και κιθαρωδοί, έπαιρναν χρηματικά ή άλλου είδους βραβεία. Ανάμεσά τους ακουστός ο αυλητής Σακάδας, θριαμβευτής στους Δελφικούς αγώνες παίζοντας ένα νόμο, [νόμοι: άγραφα καθιερωμένα τραγούδια, που διδάσκονταν στη νεολαία και πίστευαν ότι είχαν θεία προέλευση] και ο Τιμόθεος από τη Μίλητο. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ενόργανη αυτή συνοδεία του τραγουδιού, χρησιμοποιούσε πολλές φορές, διάφορα μετρικά μελωδικά στολίδια, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως αλλοιωνόταν έτσι και ο μονόφωνος χαρακτήρας της μουσικής, αφού μοναδικός σκοπός του ενόργανου ήχου, ήταν η υπογράμμιση του ρυθμού, που λογαριαζόταν ως το βασικότερο στοιχείο της μουσικής.

Στην ελληνιστική εποχή ο λόγος, η μουσική και ο χορός αρχίζουν να διαχωρίζονται σε ξεχωριστούς κλάδους και να μην αποτελούν σαν και πρώτα μια τέλεια ενότητα. Έτσι, ο διθύραμβος από ομαδικό, λατρευτικό τραγούδι που ήταν, τώρα τραγουδιέται από ένα πρόσωπο για να φανερωθεί και να επιβληθεί, ένα πνεύμα δεξιοτεχνίας. Αρχίζει η εποχή των «βιρτουόζων«, που είναι περιζήτητοι και πληρώνονται μεγάλα ποσά.

Πολλά στοιχεία της αρχαίας ελληνικής μουσικής, διατήρησε η νεοελληνική δημοτική μουσική. Η βυζαντινή μουσική και η νεοελληνική δημοτική μουσική, [μουσικά είδη στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια], αποτελούν τη συνέχεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής, που παρ΄όλες τις μεταβολές του χρόνου και των ξένων επιδράσεων, μπορούν ίσως να μας δώσουν μια κάποια γενική ιδέα της «ακουστικής πραγματικότητας».

(πηγές: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ KARL NEF, ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑΝΝΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)