22 χρόνια διδασκαλίας
στο προσκέφαλο του παιδιού
Μας έτυχε κάποια αναποδιά. Αρρωστήσαμε και βρεθήκαμε στο νοσοκομείο. Ε, και λοιπόν; Τι είναι εκείνο που θα μπορούσε να εμποδίσει τη ζωή μας να συνεχιστεί; Απολύτως τίποτε! Αυτή τη φιλοσοφία κάνουν πράξη δάσκαλοι και νηπιαγωγοί στα Νοσοκομεία Παίδων.
Όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να συνεχίσουν την εκπαίδευση ενώ είναι άρρωστα και νοσηλεύονται.
Στα Νοσοκομεία Παίδων «Αγία Σοφία» και «Αγλαΐα Κυριακού» στην Αθήνα λειτουργούν εδώ και 21 χρόνια δυο νηπιαγωγεία, δυο δημοτικά σχολεία και ένα γυμνάσιο. Τα μαθήματα παρακολουθούν συνολικά περίπου 1.500 παιδιά – ασθενείς κάθε χρόνο.
Όπως μας περιγράφει ο κ. Κισκιρέας – διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία», με 20 ολόκληρα χρόνια παιδαγωγικής προσφοράς στο συγκεκριμένο χώρο – το σχολείο έχει 10 δασκάλους και καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιατρικών κλινικών, της παιδοψυχιατρικής και ορθοπεδικής κλινικής, των τμημάτων αιματολογίας – ογκολογίας, της μονάδας μεταμόσχευσης μυελού των οστών καθώς και του ξενώνα «Ελπίδα».
Στα πλαίσια του σχολείου περιλαμβάνονται επίσης παιδιά με μακρόχρονη νοσηλεία στο Καρδιολογικό, στο Χειρουργικό, στο Νευρολογικό και στο Νευροχειρουργικό τμήμα.
Τα παιδιά που έχουν δεχθεί εκπαιδευτική βοήθεια όλα αυτά τα χρόνια είναι 5.000. Το σχολείο ξεκίνησε με 100 παιδιά ως 2-θέσιο, φτάνοντας τα 350 ετησίως ως 6-θέσιο. Το 70% των παιδιών έχει μέσο όρο νοσηλείας 10 ημέρες, το 30% περισσότερο από ένα μήνα. Τα παιδιά με μακρόχρονη παραμονή λαμβάνουν βεβαίωση παρακολούθησης και αναλυτικές βαθμολογίες. Προέρχονται από όλη την Ελλάδα και φοιτούν σε όλες τις τάξεις.
«Δεν είναι καθόλου εύκολη η δουλειά μας, γιατί τα θέματα με τα οποία είμαστε καθημερινά αντιμέτωποι είναι μεγάλα. Χρειάζεται μεγάλη ευελιξία, χρειάζονται προσαρμογές. Είναι απαραίτητος ο έλεγχος της κατάστασης και γι’ αυτό χρειάζεται τα πράγματα να αντιμετωπίζονται πιο συνολικά, με μεγαλύτερη ευρύτητα. Αν κάποιος δεν έχει προετοιμαστεί ψυχολογικά και δεν το έχει αποφασίσει, δεν μπορεί να λειτουργήσει εδώ πέρα. Είναι τελείως διαφορετικές οι συνθήκες. Η δουλειά των εκπαιδευτικών σ’ αυτές τις συνθήκες προϋποθέτει πρώτ’ απ’ όλα κατάθεση ψυχής και υιοθέτηση του εθελοντισμού» υποστηρίζει ο κ. Κισκιρέας.
Η σχολική μελέτη γίνεται με πολλές προσαρμογές, δηλαδή με τέτοιο τρόπο ώστε το παιδί να νιώθει καλύτερα. Να πεισθεί ότι τα καταφέρνει, να ξέρει ότι κάποια στιγμή θα γυρίσει στο σχολείο του, να βλέπει την προοπτική ότι δεν θα κοπεί ο δεσμός με το σχολείο του. Τα παιδιά επιζητούν το μάθημα πάρα πολύ. Θεωρούν βέβαιο ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις, ότι είναι σε πλήρη λειτουργία. Αναζητούν το μάθημα για να ξεφύγουν από τη ρουτίνα του νοσοκομείου. Παρά τη σοβαρότητα των ασθενειών τους, δείχνουν αξιοζήλευτη θέληση. Μέσα από την εμπειρία της ασθένειας αποκτούν μεγάλη ωριμότητα.
Πολλές φορές οι επιδόσεις τους είναι καλύτερες από τα παιδιά που βρίσκονται εκτός νοσοκομείου. Ασφαλώς, ρόλο παίζει και η προηγούμενή τους κατάσταση, το επίπεδο που είχαν πριν νοσηλευτούν στο νοσοκομείο.
«Στόχος μας είναι η εξασφάλιση της εκπαιδευτικής συνέχειας και η οικοδόμηση κλίματος εμπιστοσύνης, ώστε το παιδί να διατηρήσει την αυτοεκτίμησή του. Ο τρόπος με τον οποίο αξιολογεί την επάρκειά του επηρεάζει τις συναισθηματικές του αντιδράσεις, όταν αισθάνεται ότι απειλείται ή βρίσκεται σε δυσάρεστη κατάσταση (νοσοκομείο-αρρώστια). Οι παιδικές ασθένειες μπορεί να προκαλέσουν μεγάλες καθυστερήσεις στη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού. Δεν μπορούσα να πιστέψω εάν δεν το βίωνα, ότι παιδί με ορούς θα περίμενε με την τσάντα του για να κάνει μάθημα. Είναι μια εικόνα που δεν μπορεί εύκολα να τη φανταστεί ο καθένας. Πως γίνεται δηλαδή να προσαρμόζεται η άσκηση, η εξέταση, η σχολική τσάντα στο καινούργιο ιδιόμορφο περιβάλλον» μας εξομολογείται ο κ. Κισκιρέας.
«Οι μαθητές πρέπει να νιώσουν αποδεκτοί και σημαντικοί από τη θέση που βρίσκονται και να βιώσουν αγάπη. Βοηθάμε τους μαθητές να θέτουν στόχους πραγματοποιήσιμους, ώστε να αποφεύγουν τις ματαιώσεις. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται στις αρνητικές αυτοεκτιμήσεις, όταν συνοδεύονται από σοβαρές παθήσεις. To κάθε παιδί θα πιστέψει ότι μπορεί να τα καταφέρει εκτελώντας οικείες δραστηριότητες, τα αγαπημένα του μαθήματα.
Η διδασκαλία γίνεται σε ατομικό επίπεδο και λίγες φορές ομαδικά, όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν. Το πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο και γίνεται προσπάθεια για τη συνέχιση της σχολικής πρακτικής με άξονα την προοπτική επανένταξης των μαθητών στο πρόγραμμα της σχολικής τους μονάδας. Το μάθημα γίνεται στο κρεβάτι ή σε μικρές ομάδες, οι οποίες κάθε μέρα αλλάζουν παρέχοντας ελάχιστη ευκαιρία για αλληλεπίδραση.
Επίσης, οι μαθητές εκφράζονται μέσα από μια ποικιλία εναλλακτικών δραστηριοτήτων, όπως σχολικές γιορτές, θεατρικό παιχνίδι, δραματοποίηση, ζωγραφική, μουσική, υπολογιστές, ξένες γλώσσες.
Τα παιδιά που αποθεραπεύονται κρατάνε και στη συνέχεια επαφή μαζί μας. Ειδικά στα καρκινοπαθή και στα παιδιά με ψυχιατρικά νοσήματα η διαδικασία είναι μακρόχρονη. Έρχονται και ξανάρχονται μέχρι να ενηλικιωθούν. Ξέρουμε ότι τα περισσότερα παιδιά έχουν μια καλή πορεία».
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η δουλειά που γίνεται στο νηπιαγωγείο από τις τέσσερις νηπιαγωγούς, που βοηθούν το κάθε παιδί να αναπτύξει τη δημιουργικότητα και τη φαντασία του, αλλά και να εκφράσει τα βιώματα, τις εμπειρίες και τις τυχόν φοβίες του λόγω της καταστασής του.
Όπως μας λέει η νηπιαγωγός κ. Παπαναστασίου Γεωργία «για τα παιδιά είμαστε το ευχάριστο κομμάτι της ζωής τους στην περιπέτεια που περνούν εδώ στο νοσοκομείο. Περιμένουν καθημερινά πώς και πώς να πάμε να τα συναντήσουμε». Οι δραστηριότητες στο νηπιαγωγείο πολύ πλούσιες: χειροτεχνία, ζωγραφική, παραμύθι, μουσική, κουκλοθέατρο, αλλά και μαθηματικά κ.ά.
Το πλαίσιο διδασκαλίας είναι διαθεματικό με ρεαλιστικούς στόχους που παίρνουν υπόψη τους τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητες/δεξιότητες του κάθε παιδιού. Μερικές από αυτές είναι ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου, η καλλιέργεια της προφορικής γλώσσας, η κατάκτηση του γραπτού λόγου, η όξυνση του κριτικού πνεύματος, της παρατηρητικότητας, της μαθηματικής σκέψης. Στα παιδιά προσφέρεται το κατάλληλο παιδαγωγικό και ψυχαγωγικό υλικό προκειμένου να επιλύουν με επιτυχία προβλήματα και απορίες ώστε να τονώνεται η αυτοπεποίθησή τους και να ενισχύεται η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
–
