Θετική ή αρνητική η επίδραση της τεχνολογίας στην μάθηση;

Οι ειδικοί δεν έχουν καμία αμφιβολία για τα οφέλη που παρέχει η είσοδος των νέων τεχνολογιών στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Διατυπώνουν, όμως και ενστάσεις, καθώς το διαδίκτυο και τα δημοφιλή gadgets, όπως τα «έξυπνα» τηλέφωνα, δυσκολεύουν τους μαθητές να συγκεντρωθούν. 

Αν και δεν είναι οριστικό, το συμπέρασμα αυτό προκύπτει τόσο από επιστημονικές μελέτες, όσο και εμπειρικά. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 77% των εκπαιδευτικών πιστεύει ότι το διαδίκτυο συμβάλλει “κυρίως θετικά” στις εργασίες των μαθητών ως μέσο αναζήτησης πληροφοριών.

Την ίδια στιγμή, όμως, το 87% εκτιμά ότι οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν «μια γενιά που αφαιρείται εύκολα», κύριο χαρακτηριστικό της οποίας είναι «τα μικρά χρονικά διαστήματα συγκέντρωσης».

Κάποιοι ειδικοί, από την πλευρά τους, δεν είναι τόσο βέβαιοι. Τα αποτελέσματα σχετικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε στη Βρετανία, σε ανθρώπους από δέκα έως τριάντα ετών, χαρακτηρίστηκαν “μικτά”.

Οι μικρότερες ηλικίες φαίνεται να διατηρούν την ικανότητά τους να συγκεντρώνονται επί μακρό χρονικό διάστημα. Σε εκείνους τους μαθητές, όμως, που είναι περισσότερο εξαρτημένοι από την τεχνολογία «φαίνεται να επηρεάζονται οι δεξιότητές τους στην επικοινωνία, η αυτό-επίγνωση και η συναισθηματική τους νοημοσύνη».

Σε άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το πανεπιστήμιο του Λονδίνου, μπήκε στο μικροσκόπιο των ειδικών η σχέση της συγκέντρωσης με την αστικοποίηση.

Οι ειδικοί του βρετανικού πανεπιστημίου συνέκριναν μια ομάδα της αφρικανικής φυλής Χίμπα που ζούσε με τον παραδοσιακό τρόπο, με μια ομάδα που είχε ενταχθεί στο αστικό περιβάλλον μιας πόλης της Ναμίμπια.

Το πείραμα έγινε πάνω στη διαδικασία της μάθησης. Όπως αποδείχθηκε, τα μέλη της φυλής που ζούσαν παραδοσιακά άκουγαν τον καθηγητή τους χωρίς να αποσπάται η προσοχή τους.

Αντίθετα, η ομάδα του αστικού περιβάλλοντος έδειξε αδυναμία μακράς συγκέντρωσης.

Το συμπέρασμα των ειδικών ήταν ότι η συγκέντρωση συνδέεται άμεσα με τα ερεθίσματα που δέχεται ο άνθρωπος από το εξωτερικό του περιβάλλον.

Και δεδομένου ότι τα σημερινά παιδιά ζουν σε ένα περιβάλλον από το οποίο δέχονται πολλά ερεθίσματα, το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν είναι μάταιο να ζητάμε από αυτά να ανταποκριθούν στον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας κατά τον οποίο ο εκπαιδευτικός μιλάει και οι μαθητές ακούν.

Πολλά σχολεία στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία επιχειρούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας στην εκπαιδευτική διαδικασία βίντεο και το διαδίκτυο για να προσελκύσουν την προσοχή των μαθητών.

Από την άλλη πλευρά, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος για τους μαθητές να εγκαταλείψουν την προσπάθεια αναζήτησης των πληροφοριών εάν αυτές χρειάζεται κάτι περισσότερο από μερικά κλικ για να εντοπιστούν.

Ακόμη ένα πρόβλημα που εντοπίζεται είναι ότι η αναζήτηση απαντήσεων στο διαδίκτυο γίνεται σε βάρος της ενδελεχούς έρευνας, με αποτέλεσμα να στερούνται οι μαθητές τη βαθύτερη κατανόηση του αντικειμένου.

Το μυστικό φαίνεται ότι βρίσκεται στη σωστή χρήση των νέων τεχνολογιών. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί συμφωνούν ότι το κινητό τηλέφωνο στην τάξη είναι πηγή απόσπασης της προσοχής των μαθητών. Πολλοί από αυτούς το χρησιμοποιούν την ώρα του μαθήματος για να παίζουν παιχνίδια ή να στέλνουν μηνύματα.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian, κάποια σχολεία στη Βρετανία έχουν εξορίσει από τις αίθουσές τους τα κινητά τηλέφωνα. Ο διευθυντής ενός σχολείου του Μάντσεστερ, που έχει απαγορεύσει τα κινητά εδώ και 18 μήνες, διαβεβαιώνει ότι τα αποτελέσματα ήταν ευεργετικά για διδάσκοντες και διδασκόμενους.

Σε αυτό που ομονοούν ειδικοί και άμεσα εμπλεκόμενοι είναι ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες γύρω από τη σχέση των νέων τεχνολογιών με τη μάθηση. Το βέβαιο είναι ότι ο τρόπος που προσλαμβάνουν πληροφορίες και γνώση τα παιδιά έχει αλλάξει. Πρέπει συνεπώς να αλλάξει και ο τρόπος που προσφέρει πληροφορίες και γνώση το εκπαιδευτικό σύστημα.

«Τα παιδιά έχουν πλέον στη διάθεσή τους πολλές πηγές», επισημαίνει στη βρετανική εφημερίδα ο διευθυντής ενός λυκείου στο Νότιγχαμ και προσθέτει:

«Μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες από παντού κι εμείς περιμένουμε να έρθουν στο σχολείο και να προσαρμοστούν σε μια εναλλακτική πραγματικότητα στην οποία δεν υπάρχει τίποτε από αυτά που έχουν συνηθίσει να χρησιμοποιούν. Υπάρχει μια διάσταση ανάμεσα στις προσδοκίες τους και αυτά που παίρνουν. Κι εμείς τα κατηγορούμε ότι δεν προσέχουν».

(πηγή: www.nooz.gr)

Share
Κατηγορίες: Νέες τεχνολογίες & διαδίκτυο | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Θετική ή αρνητική η επίδραση της τεχνολογίας στην μάθηση;

Διαβάστε την έκθεσή του Έλληνα μαθητή που βγήκε πρώτος σε παγκόσμιο διαγωνισμό

Ο Μάριος αναδείχθηκε ανάμεσα σε παραπάνω από ένα εκατομμύριο συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο και εμείς δε θα μπορούσαμε να είμαστε πιο υπερήφανοι για εκείνον.

Ο 14χρονος μαθητής Γυμνασίου, Μάριος Χατζηδήμου, είναι ο νικητής του διεθνούς διαγωνισμού έκθεσης της Παγκόσμιας Ταχυδρομικής Ένωσης (UPU). Το θέμα της έκθεσης ήταν: «Γράψτε μια επιστολή σε έναν αθλητή ή μια μορφή του αθλητισμού που θαυμάζετε, για να εξηγήσετε τι σημαίνουν για εσάς οι Ολυμπιακοί Αγώνες». Διαβάζουμε στο alexiptoto -όπως αναφέρει η κριτική επιτροπή- η δημιουργική και προσωπική γραφή του μαθητή, όπως και οι Ολυμπιακές αξίες που αναφέρει, ήταν αυτό που τους κέρδισε.

Ο Μάριος αναδείχθηκε ανάμεσα σε παραπάνω από ένα εκατομμύριο συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο και εμείς δε θα μπορούσαμε να είμαστε πιο υπερήφανοι για εκείνον.

Διαβάστε παρακάτω την έκθεση του 14χρονου μαθητή που συγκίνησε τη διεθνή επιτροπή:

Κύριο Ρότζερ Φέντερερ, Tennis sport club of Bussel, Switzerland.

Αγαπητέ Ρότζερ Φέντερερ,

Είμαι ο Μάριος, ένας από τους χιλιάδες, φαντάζομαι θαυμαστές σου. Ένας μικρός, ασήμαντος Μάριος, μπροστά σ’ έναν γίγαντα του αθλητισμού. Κι ο λόγος που σου γράφω; Για να σ’ ευχαριστήσω… να σ’ ευχαριστήσω, που ξύπνησες μέσα μου την αγάπη για τον αθλητισμό και το τένις!

Χρόνια παρακολουθώ τους αγώνες και τις προσπάθειές σου στα γήπεδα, χειροκροτώ τις νίκες σου και θαυμάζω την επιμονή σου στις δύσκολες στιγμές. Το ανέβασμα σου όμως στο βάθρο του νικητή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, ήταν το «σερβίς», για την δική μου είσοδο στο άθλημα.

Άρπαξα την παρατημένη ρακέτα του αδελφού μου και αποφασιστικά μπήκα στο γήπεδο, έτοιμος να νικήσω. Τότε συνειδητοποίησα πόσο διαφορετικό είναι, να βλέπεις την ρακέτα στα χέρια του Φέντερερ από το να προσπαθείς να την κουμαντάρεις στα δικά σου χέρια. Παιδεύτηκα, ίδρωσα, άκουσα δικαιολογημένα τις φωνές του προπονητή μου, όμως δεν τα παράτησα. Η μορφή σου στο βάθρο του Ολυμπιονίκη, με κρατούσε εκεί και συνέχιζα…

Συνέχιζα και ονειρευόμουνα… Κάποια μέρα, κτυπώντας το μπαλάκι, εκσφενδονίστηκε μαζί και η φαντασία μου, μακριά, πολύ μακριά στον χρόνο και στον τόπο. Βρέθηκα, λέει, εκεί, στην Αρχαία Ολυμπία, στην μεγάλη γιορτή του αθλητισμού, στους πρώτους επίσημους Ολυμπιακούς Αγώνες. 776 π.Χ.- οι κήρυκες γυρνούν όλη την Ελλάδα και αναγγέλλουν το γεγονός. Οι πόλεμοι σταματούν, γιατί ο αθλητισμός ενώνει και συμφιλιώνει τους ανθρώπους, έτσι τουλάχιστον ήταν τότε! Νέοι από κάθε άκρη της χώρας, καταφθάνουν εκεί με λεβέντικη ψυχή και σώμα, για ν’ αγωνισθούν τον «καλόν αγώνα», το «Ευ αγωνίζεσθαι». Τι υπέροχες λέξεις, τι φανταστική ατμόσφαιρα!

Ήσουν κι εσύ, λέει, εκεί. Οι ιστορικές μου γνώσεις σε απορρίπτουν, όμως η φαντασία μου σε θέλει εκεί. Ν’ αγωνίζεσαι και να στεφανώνεσαι με την αγριελιά. Να ποτίζεις με τον ιδρώτα σου, το χώμα της αρχαίας Ολυμπίας και να δοξάζεσαι μαζί με τον Διαγόρα της Ρόδου, τον Πολυδάμα, τον Θεαγένη.

Ναι, είμαι περήφανος, που η δική μου πατρίδα, η Ελλάδα, έθεσε τα θεμέλια του σύγχρονου αθλητισμού. Το αθλητικό πνεύμα, σαρκώθηκε και μορφοποιήθηκε στους αγώνες της αρχαιότητας. Η Ολυμπιακή φλόγα, λαμπρυνόμενη με τις άξιες του Ελληνικού πολιτισμού, φώτισε την οικουμένη. Η αγωνιστικότητα, η ευγενής άμιλλα, ο αυτοέλεγχος, η συνεργασία, μέσ’ από τον αθλητισμό, εμπλούτισαν και όλη την στάση του ανθρώπου απέναντι στην ζωή…

…Στεκόσουν εκεί, στεφανωμένος, ακτινοβολώντας την χαρά της νίκης, όταν σε πλησίασα ντροπαλά, σου έπιασα το χέρι, σε κοίταξα στα μάτια και σε ρώτησα:

– Πως νιώθεις, Ρότζερ; Τι σημαίνουν για σένα όλα αυτά;

– Άκου μικρέ μου, μου απάντησες με μια φωνή κρυστάλλινη, που ακόμα αντηχεί στ’ αυτιά μου. «Αγωνίζομαι» σημαίνει «νικώ», να το θυμάσαι αυτό. Η συμμετοχή, ο αγώνας, είναι ήδη μια μεγάλη νίκη, ανεξάρτητα απ’ το τρόπαιο. Νίκη ενάντια στους φόβους, τις ανασφάλειες και τις δυσκολίες του εαυτού σου, ενάντια στον εγωισμό και την φιλαυτία σου. Νίκη υπέρβασης του εαυτού σου. Και κάτι ακόμα: «Νικώ» σημαίνει «Αγαπώ». Αγαπώ τον συναγωνιστή μου, που μου έδωσε την ευκαιρία ν’ αγωνιστώ, τον προπονητή μου, που μου έμαθε τον τρόπω ν’ αγωνίζομαι και να νικώ, τον κόσμο που με στηρίζει στην προσπάθεια και στον δρόμο προς τη νίκη, τον Θεό, που μου χαρίζει την δυνατότητα ν’ αγωνίζομαι και να νικώ!

– Άουτ! Μάριε, συγκεντρώσου επιτέλους στο παιχνίδι! Ήταν η φωνή του προπονητή μου, που με έβγαλε ξαφνικά από την ονειροπόλησή μου. Όμως όχι, εκείνη την ημέρα, δεν ήταν δυνατόν να συγκεντρωθώ σε κανένα παιχνίδι. Ήθελα να διηγηθώ, όλα αυτά που έζησα, στους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες. Όλοι μαζί, ο προπονητής και οι συμπαίκτες μου, γίναμε μια συντροφιά κι αναβαπτισθήκαμε στο πνεύμα των Ολυμπιακών αγώνων. Μιλήσαμε για το περίφημο «Ευ αγωνίζεσθαι», αυτό που οι σύγχρονοι άνθρωποι, μπορούν τέλεια να ερμηνεύσουν ετυμολογικά, όσον όμως αφορά την πράξη, δυσκολεύονται από λίγο έως τραγικά! Στοχεύοντας αποκλειστικά στον πρωταθλητισμό, λούζονται στα βρώμικα κι επικίνδυνα νερά των αναβολικών, θυσιάζοντας στον βωμό της εφήμερης δόξας, την καθαρότητα της ψυχής και του σώματος. Η εξόντωση του αθλητή και η δυσφήμιση των αγώνων, είναι το μόνο αντίτιμο που εισπράττει κανείς από τέτοιες ενέργειες.

Ε, λοιπόν για μένα οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν σημαίνουν, ούτε αναβολικά, ούτε πρωταθλητισμό, ούτε οικονομικά συμφέροντα, οικονομική κρίση, αντιζηλίες και μίση. Σημαίνουν χαρά για την συμμετοχή, «ευ αγωνίζεσθαι», φιλία, ειρήνη και σ’ αυτό το πνεύμα εύχομαι να σταθούν οι φετινοί Ολυμπιακοί Αγώνες.

Σταματώ εδώ την φλυαρία μου, που ίσως σε κούρασε και σου εύχομαι μέσα απ’ την ψυχή μου, σε όλη σου την ζωή, ν’ αγωνίζεσαι, να νικάς και ν’ αγαπάς, όπως ακριβώς εσύ μου δίδαξες. Σ’ ευχαριστώ για άλλη μια φορά και σε περιμένω, εκεί που πρωτοσυναντηθήκαμε… Στην αρχαία Ολυμπία, στην Ελλάδα, στην πατρίδα του πολιτισμού και του αθλητισμού. Στην πανέμορφη και πολυαγαπημένη μου πατρίδα, που όσες δυσκολίες και τρικυμίες κι αν περνά τώρα, «δεν την σκιάζει φοβέρα καμιά», γιατ’ «έχει στο κατάρτι της βιγλάτορα, παντοτινό, τον Ήλιο, τον Ηλιάτορα»!

Με αγάπη και θαυμασμό,

Μάριος Α. Χατζηδήμου

(πηγή: diaforetiko.gr)

Share
Κατηγορίες: ΕΙΔΗΣΟΥΛΕΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Διαβάστε την έκθεσή του Έλληνα μαθητή που βγήκε πρώτος σε παγκόσμιο διαγωνισμό

Γλίτωσαν από θαύμα μαθητές στο Ωραιόκαστρο

Κατέρρευσε τμήμα της οροφής του σχολείου μόλις σχόλασαν

Το κουδούνι είχε χτυπήσει λίγα λεπτά νωρίτερα, οι μαθητές μόλις είχαν φύγει από τις αίθουσες καθώς είχαν σχολάσει, όταν ξαφνικά ακούστηκε ένας δυνατός θόρυβος. Μόλις είχαν αποφύγει από θαύμα τον τραυματισμό, καθώς τμήμα της οροφής του κτιρίου κατέρρευσε!

Το περιστατικό συνέβη στο Γυμνάσιο- Λύκειο του χωριού Δρυμός στο Ωραιόκαστρο, όπου ένα κομμάτι από το ταβάνι- περίπου τριών τετραγωνικών μέτρων- έπεσε στο διάδρομο πάνω από τη σκάλα από όπου είχαν μόλις φύγει οι 480 μαθητές.

Όπως είναι φυσικό το περιστατικό, που όπως διαπιστώθηκε προκλήθηκε καθώς η οροφή είχε διαβρωθεί από τη βροχή, προκάλεσε την ανησυχία των γονιών, καθώς αναρωτιούνται τι μπορεί να συμβεί σε περίπτωση σεισμού. Ερώτηση για το θέμα κατέθεσαν προς τους υπουργούς Παιδείας, Εσωτερικών και Οικονομικών οι βουλευτές του ΚΚΕ Θεοδόσης Κωνσταντινίδης και Ελένη Γερασιμίδου.

(πηγή: agelioforos.gr)

Share
Κατηγορίες: ΕΙΔΗΣΟΥΛΕΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Γλίτωσαν από θαύμα μαθητές στο Ωραιόκαστρο

Πεζοπορία κατά της διαθεσιμότητας σχολικών φυλάκων από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα

Με έναν διαφορετικό τρόπο διαμαρτύρονται οι σχολικοί φύλακες, οι οποίοι πραγματοποιούν πεζοπορία από τη Θεσσαλονίκη με προορισμό την Αθήνα.

«Περπατάμε με την ψυχή και όχι με τα πόδια» λένε από τη Λαμία όπου βρίσκονται, έχοντας ήδη διανύσει 300χλμ πεζοπορίας, στέλνοντας το μήνυμα στην κυβέρνηση πως «ζητάμε το αυτονόητο, δουλειά και αξιοπρέπεια». Στέλνουν επίσης μήνυμα σε όλους τους εργαζόμενους και εν δυνάμει ανέργους, σημειώνοντας: «Σηκωθείτε από τον καναπέ γιατί έρχεται η σειρά σας. Όλοι μαζί μπορούμε να ανατρέψουμε αυτήν την πολιτική».

Μιλώντας στο lamiareport οι φύλακες υποστηρίζουν πως η συμπαράσταση του κόσμου που έχουν συναντήσει σε αυτά τα 300 χιλιόμετρα που διένυσαν από την Θεσσαλονίκη μέχρι τη Λαμία είναι  ανέλπιστη, ενώ καταγγέλλουν τη στάση της Πολιτείας, που μέσω της αστυνομίας τους ταλαιπωρεί και τους πιέζει να διακόψουν την πεζοπορία με διάφορες προφάσεις και δικαιολογίες.

«Δεν θα μας λυγίσουν θα φτάσουμε μέχρι το τέλος», δήλωσαν όταν έφτασαν στη Λαμία, όπου τους υποδέχτηκαν συνάδελφοί τους σχολικοί φύλακες, εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ και ο βουλευτής Φθιώτιδας Βασίλης Κυριακάκης.

(πηγές: toxrima.gr, thestival.gr)

Share
Κατηγορίες: ΕΙΔΗΣΟΥΛΕΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Πεζοπορία κατά της διαθεσιμότητας σχολικών φυλάκων από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα

Η ΑΣΤΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ – ΤΟ ΕΝΤΕΧΝΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Γράφει ο Φώτης Ρήνας

Είναι τραγούδια και μουσική γραμμένα σε λαϊκό ύφος από σπουδασμένους, επώνυμους δημιουργούς, με (δυτική) μουσική παιδεία. Απευθύνονται στο λαό με αγάπη, σεβασμό και μεράκι, αφομοιώνοντας δημιουργικά τη λαϊκή μας μουσική. Γι’ αυτό, πολλά απ’ αυτά έτυχαν ευρείας κοινωνικής αποδοχής και αγαπήθηκαν αμέσως από όλα τα κοινωνικά στρώματα όσο και τα γνήσια λαϊκά.

(πηγή: www.agerolemouschoolofmusic.com)

(πηγή: www.agerolemouschoolofmusic.com)

Το «έντεχνο» λαϊκό τραγούδι, εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1950 – αρχές δεκαετίας του 1960 με πρωτεργάτες τους: Μάνο Χατζιδάκι και Μίκη Θεοδωράκη. Ο όρος «Έντεχνο-λαϊκό» περιέχει δύο αντιφατικές έννοιες, δηλωτικές του διχασμού του Νεοέλληνα ανάμεσα στην λαϊκή παράδοση και τον δυτικό προσανατολισμό. Ο Μίκης Θεοδωράκης ορίζει το «έντεχνο» λαϊκό τραγούδι ως: «ένα σύγχρονο σύνθετο μουσικό έργο τέχνης που θα μπορεί να αφομοιωθεί δημιουργικά από τις μάζες». Αφετηρία της προσπάθειας αυτής είναι ο «Επιτάφιος» (1958, σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου), για τον οποίο ο Θεοδωράκης αναφέρει: «δεν είναι τίποτε άλλο παρά το πάντρεμα ανάμεσα στη σύγχρονη ελληνική μουσική και στη σύγχρονη ελληνική ποίηση».

Ως αποτέλεσμα δημιουργείται μια παράδοση μελοποιημένης ποίησης που ονομάζεται «Έντεχνο τραγούδι». Διαφέρει από το λαϊκό κυρίως στο στίχο, αλλά και στη μουσική (ενορχήστρωση, ύφος). Ο χαρακτήρας του είναι περισσότερο δυτικός όσον αφορά στα συνθετικά μέσα. Μπορεί να χρησιμοποιεί δυτική αρμονία, ακόμα και αντίστιξη, καθώς και όργανα της συμφωνικής ορχήστρας, χορωδίες και συμφωνικά σύνολα. Δεν έχει όμως καμία σχέση με τη φόρμα του δυτικοευρωπαϊκού ρομαντικού και μεταρομαντικού έντεχνου τραγουδιού Ληντ (Lied). Το ελληνικό «έντεχνο» τραγούδι αποκτά γρήγορα μεγάλη απήχηση στις πλατιές μάζες, φαινόμενο πραγματικά σπάνιο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Σε αυτό συνέβαλε και ο ενεργός πολιτικός ρόλος του συγκεκριμένου είδους κατά τη περίοδο της δικτατορίας.

(πηγή: www.musiccorner.gr)

(πηγή: www.musiccorner.gr)

Το «έντεχνο» γράφεται με νότες, σε παρτιτούρα, ενώ το λαϊκό συνήθως πάνω στο όργανο (μπουζούκι) και σε μαγνητόφωνο. Ήρθε να καλύψει μιά ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας, γεφυρώνοντας το μέχρι τότε βαθύ, αγεφύρωτο  χάσμα  ανάμεσα στη λαϊκή και την έντεχνη μουσική, φαινόμενο δυστυχώς αποκλειστικά ελληνικό.  Κάτι που δεν συνέβει με το φλαμένγκο, το φάντο (παραδοσιακή μουσική της Πορτογαλίας), το τάνγκο κλπ.

Το έδαφος είχε προετοιμασθεί και «στρωθεί» ήδη από ταλαντούχους λαϊκούς συνθέτες και ερμηνευτές (Τσιτσάνης, Χιώτης, Ζαμπέτας, Μητσάκης, Μπιθικώτσης, Καζαντζίδης, κ.ά.). Με τη βοήθειά τους οι δύο πρωτοπόροι συνθέτες εισήλθαν δυναμικά στον χώρο του λαϊκού τραγουδιού, βάζοντας τις βάσεις για ένα αισθητικό ρεύμα που αποτέλεσε μεγάλη τομή στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού. Το επηρέασε για  δεκαετίες , δίνοντάς του έναν χαρακτήρα ελληνικότητας, που ως τότε θεωρούνταν ασυμβίβαστος, με τις σοβαρές προθέσεις ενός λόγιου συνθέτη.

Μια σημαντική και πρωτότυπη διεθνώς καινοτομία ήταν η σύνδεση της μουσικής με τον σοβαρό ποιητικό λόγο. Ο Θεοδωράκης με τη μουσική επένδυση του “Επιτάφιου”, εισάγει την ποίηση στο λαϊκό τραγούδι. Με τη χρησιμοποίηση στίχων από έργα Ελλήνων κυρίως (Βάρναλης, Ρίτσος, Ελύτης, Σεφέρης, Γκάτσος, κ.ά.) αλλά και ξένων ποιητών, που έγιναν έτσι προσιτοί στο ευρύ κοινό (μελοποιημένη ποίηση). Το «έντεχνο» λαϊκό έφερε κυριολεκτικά τη λόγια ποίηση «στο στόμα του λαού».

O Γιάννης Ρίτσος ευτύχησε να δει και να ακούσει, μελοποιημένα από καταξιωμένους συνθέτες, πολλά από τα μεγάλα του ποιητικά δημιουργήματα: Ο Μίκης Θεοδωράκης  έντυσε με την μουσική του εκτός από τον “Επιτάφιο”, τη “Ρωμιοσύνη” και “τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας”. Χάρη στον Χρήστο Λεοντή οι στίχοι από το “καπνισμένο τσουκάλι” έσμιξαν μέσα στις καρδιές μας με τις φωνές του Νίκου Ξυλούρη και της Τάνιας Τσανακλίδου. Ο Θάνος Μικρούτσικος μελοποίησε ποιήματα του Ρίτσου στην “καντάτα για την Μακρόνησο” και στη “Σονάτα του Σεληνόφωτος”, ο Σπύρος Σαμοΐλης στις “γειτονιές του κόσμου”, ο Μάριος Τόκας στην “πικραμένη μου γενιά”. Ο Νίκος Μαμαγκάκης μελοποίησε την “Εαρινή συμφωνία”, ο Μιχάλης Τερζής “τον ύμνο και θρήνο για την Κύπρο”, αλλά και άλλοι συνθέτες αναμετρήθηκαν μελωδικά με την ποίηση του Γιάννη Ρίτσου.

Άλλο χαρακτηριστικό στο «έντεχνο» είναι οι λαϊκές συναυλίες, οι οποίες γίνονται μέσο επικοινωνίας με το κοινό, αλλά και τρόπος διασκέδασης, εκπαίδευσης και έκφρασής του.

Επίσης αναδείχτηκε ένα μέχρι τότε αγνοημένο και περιφρονημένο στην ελληνική «έντεχνη» μουσική δημοφιλές λαϊκό όργανο, το μπουζούκι. Και χρησιμοποιήθηκαν σαν σολίστες, ερμηνευτές  ή και ενορχηστρωτές σπουδαίοι  γνήσιοι λαϊκοί μουσικοί και τραγουδιστές (Τσιτσάνης, Χιώτης, Μπιθικώτσης, Ζαμπέτας,  Καζαντζίδης, Μαρινέλλα,  Μαίρη Λίντα κ.ά.).

Μια άλλη καινοτομία ήταν οι κύκλοι τραγουδιών: δίσκοι με ενότητες τραγουδιών που ακολουθούν μια ενιαία κεντρική ιδέα. Ενδεικτικοί κύκλοι τραγουδιών που θεωρούνται σήμερα κλασικοί του «έντεχνου» τραγουδιού είναι: Μίκης Θεοδωράκης: Άξιον Εστί («λαϊκό ορατόριο», Ελύτης). Μάνος Χατζιδάκις: Μεγάλος Ερωτικός (μελοποιημένη ποίηση περί έρωτος: Σαπφώ, Ευριπίδης, Σολωμός, Καβάφης, Ελύτης, Γκάτσος, κ.ά.). Γιάννης Μαρκόπουλος: Ιθαγένεια, Χρονικό (Μύρης). Θάνος Μικρούτσικος: Ο Σταυρός του Νότου (Καββαδίας). Σταύρος Ξαρχάκος: Κατά Μάρκον (Γκάτσος). Διονύσης Σαββόπουλος: Μπάλλος, Αχαρνής, κ.ά.

(πηγή: www.elculture.gr)

(πηγή: www.elculture.gr)

Ο Μάνος Χατζιδάκις με την αυστηρή, εκλεκτική και “αριστοκρατική” διάθεσή του, στέκει απόμακρος από τις μάζες και τους μηχανισμούς προβολής, και συχνά τις ίδιες τις καταθέσεις του… Η δυναμική όμως των τραγουδιών του είναι τόσο μεγάλη που λειτουργούν καταλυτικά. Οι επιρροές του από την ευρωπαϊκή μουσική φιλτράρονται στο χωνευτήρι του παραδοσιακού ηχοχρώματος και μετουσιώνονται με σοφία, ταλέντο, διαύγεια και τόλμη σε πρωτοποριακά ακούσματα, που χάρις και την απολύτως συνταιριαστή γραφή του Νίκου Γκάτσου, γκρεμίζουν τα στεγανά και τη δεδομένη γραφή των λαϊκών τραγουδιών. Ιδανικός γεφυροποιός των ετερόκλητων σημείων της σχολής των Θεοδωράκη – Χατζιδάκι υπήρξε ο Σταύρος Ξαρχάκος. Πάνω στο λόγο του Λευτέρη Παπαδόπουλου σε πρώτη φάση και του Νίκου Γκάτσου στην πορεία, ο Ξαρχάκος υπογράφει σπουδαία και διαχρονικά τραγούδια με εκπληκτικές εναλλαγές στην μουσική γραφή και δεξιοτεχνικές ενορχηστρώσεις που τον καταξιώνουν ως άξιο συνοδοιπόρο των δύο μεγάλων.

Κι άλλοι όμως προικισμένοι συνθέτες, πήραν την σκυτάλη και έδωσαν νέα πνοή στο «έντεχνο» τραγούδι, όπως οι: Μάνος Λοίζος, Δήμος Μούτσης, Δημήτρης Λάγιος, Σταύρος Κουγιουμτζής, Γιώργος Κατσαρός, Ηλίας Ανδριόπουλος, Γιώργος Χατζηνάσιος, Λουκιανός Κηλαηδόνης, Βαγγέλης Γερμανός, Κώστας Χατζής, Μίμης Πλέσσας, καθώς και οι νεότεροι: Σταμάτης Κραουνάκης, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Γιώργος Ανδρέου, Ορφέας Περίδης, Μιλτιάδης Πασχαλίδης, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Σωκράτης Μάλαμας, Φοίβος Δεληβοριάς, κ.ά.

Για το Γιάννη Σπανό, να θυμηθούμε ότι πάνω του στηρίχτηκε, ένα μεγάλο και καίριο κομμάτι του «Νέου Κύματος», του δημοφιλούς μουσικού ρεύματος που άνθησε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και αποτελούσε μια προσπάθεια ανανέωσης του ελαφρού τραγουδιού. Ο όρος οφείλεται στον Γιάννη Σπανό, ο οποίος μετέφερε στην ελληνική μουσική τον γαλλικό όρο Nouvelle Vague (έστω και αν αυτός ήταν κινηματογραφικός).

(πηγή:http://rapidbelgrade.com/index.php?topic=18402.285 )

(πηγή:http://rapidbelgrade.com/index.php?topic=18402.285 )

Βασικότεροι εκπρόσωποι του Νέου Κύματος ήταν οι Γιάννης Σπανός (συνθέτης), Λάκης Παπάς (συνθέτης – τραγουδιστής), Γιώργος Ζωγράφος (τραγουδιστής), Αρλέτα (στιχουργός – συνθέτης – τραγουδίστρια), Πόπη Αστεριάδη (τραγουδίστρια), Νότης Μαυρουδής (συνθέτης), Καίτη Χωματά (τραγουδίστρια), Γιάννης Πουλόπουλος (τραγουδιστής), κ.ά.

Το Νέο Κύμα χαρακτηριζόταν από συνθέσεις με εκφραστική λιτότητα και ευαισθησία. Οι καλλιτέχνες αρχικά ερμήνευαν τα τραγούδια τους- συνήθως με συνοδεία κιθάρας και πιάνου- σε μικρές μπουάτ στην Πλάκα. Στην πραγματικότητα δεν ήταν μόνο τραγούδια στο ύφος της μπαλάντας, με λίγα όργανα και με φευγάτη διάθεση, ούτε και είχε ένα ενιαίο ύφος, αλλά μπορούσε να χωρέσει τα πάντα: και γνήσια λαϊκά και λαϊκότροπα και παραδοσιακά δημοτικά, ακόμα και «ροκ» καταστάσεις, ή και τραγούδια απλώς χορευτικά.

Σημαντικοί στιχουργοί του «έντεχνου» ήταν οι: Λευτέρης Παπαδόπουλος, Μάνος Ελευθερίου, Τάσος Λειβαδίτης, Λίνα Νικολακοπούλου, κ.ά.

(πηγή: www.ishow.gr)

(πηγή: www.ishow.gr)

Χαρακτηριστικότεροι ερμηνευτές της πρώτης γενιάς του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού (1950-1980) είναι οι: Σούλα Μπιρμπίλη, Γιοβάννα, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Φλέρυ Νταντωνάκη, Μαρία Φαραντούρη, Γιώργος Μούτσιος, Μαρία Δημητριάδη, Αλίκη Καγιαλόγλου, Μαρίζα Κώχ, Νάνα Μούσχουρη κ.ά., ενώ από το 1980 μέχρι σήμερα έχουν ξεχωρίσει οι Νένα Βενετσάνου, Σαβίνα Γιαννάτου, Έλλη Πασπαλά, Μανώλης Λιδάκης, Γιάννης Κότσιρας, Δημήτρης Μπάσης και Νατάσα Μποφίλιου, μεταξύ άλλων. Παράλληλα, γνωστοί τραγουδιστές όπως οι: Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Τάνια Τσανακλίδου και Γιώργος Νταλάρας, έχουν επίσης ασχοληθεί κατά καιρούς με το «έντεχνο» πραγματοποιώντας αξιόλογες ερμηνείες.

Τη διάδοση του «έντεχνου» βοήθησαν η δισκογραφία, – στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 έχουμε τις πρώτες κυκλοφορίες μεγάλων δίσκων 33 στροφών ενώ το 1964 εγκαινιάζονται στο εργοστάσιο της Ριζούπολης νέα πολυκάναλα στούντιο που παρέχουν στους ερμηνευτές και τους μουσικούς την δυνατότητα να γράφουν πλέον χωριστά, και όχι όλοι μαζί ταυτόχρονα, όπως γινόταν μέχρι τότε – και ο κινηματογράφος. Κομμάτια όπως τα «παιδιά του Πειραιά» και ο «Ζορμπάς» έγιναν παγκόσμια γνωστά, δημοφιλή και συνώνυμα της Ελλάδας.

«Ποιος τη ζωή μου», Μίκης Θεοδωράκης – Μάνος Ελευθερίου, Μαρία Φαραντούρη

«Αθανασία», Μάνου Χατζιδάκι – Νίκου Γκάτσου, Φλέρυ Νταντωνάκη

«Μικρή πατρίδα», Γιώργου Ανδρέου – Παρασκευά Καρασούλου, Χρήστος Θηβαίος – Μάριος Φραγκούλης

«Ήρθες αγάπη μου», Γιάννη Σπανού – Σούλα Μπιρμπίλη

(Πηγές: Βικιπαίδεια, http://afmarx.wordpress.com/2009/04/30/ritsos-menths-songs/,  http://www.musicheaven.gr, http://www.derti.gr/pdf/history.pdf, http://www.neo-kyma.gr)

Share
Κατηγορίες: ΕΚ-ΠΑΙΔΕΥΩ ΜΕΛΩΔΙΚΑ, ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η ΑΣΤΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ – ΤΟ ΕΝΤΕΧΝΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ